Yeni Türk Sinemasında Melankoli

2000 sonrası Türk sinemasında, melankoli yalnızca bir ruh hâli değil; kayıp nesne, yasın ertelenmesi ve melankolik öznenin inşası bağlamında yeniden düşünmeye olanak tanıyan bir alan olarak öne çıkmaktadır. Bu kitap, melankoli temsillerinin sinemasal anlatılar aracılığıyla nasıl kurulduğunu, bireysel deneyim ile toplumsal hafıza arasındaki gerilimleri hangi estetik stratejiler üzerinden görünür kıldığını araştırmaktadır. Psikanalitik kuramın sunduğu kavramsal araçlar —Freud’un yas ve melankoli ayrımından Lacan’ın eksik ve kayıp tartışmalarına, Kristeva’nın dil ve anne kaybı vurgusundan Butler’ın toplumsal cinsiyet melankolisi kavramsallaştırmasına— Türk sinemasındaki melankolik temsillerin çözümlenmesinde merkezî bir işlev üstlenmektedir. Bu çerçevede Hiçbir Yerde, Bulutları Beklerken, Kader, Sonbahar ve Bozkır filmleri üzerinden yürütülen psikanalitik çözümlemelerle; kaybın inkârı, bastırılanın geri dönüşü, yasın ertelenmesi ve melankolik öznenin sinemasal inşası gibi temalar derinlemesine tartışılmaktadır. Kaybı anlamlandırmanın bireysel özdeşleşmeler ve kolektif bellek açısından taşıdığı önem, melankolinin Türk sinemasında hem temsil edilen hem de dönüştürülen bir olgu olarak nasıl işlediğini göstermektedir. Bu bağlamda eser, kayıp, yas ve melankoli temsilleri etrafında şekillenen sinemasal tahayyüllerin psikanalitik ve kültürel boyutlarına dair kapsamlı bir okuma sunmaktadır.