Spinoza

Tanrı veya Dogˆa dıs¸ında, der Spinoza, hic¸bir s¸ey bas¸ka s¸eylerin mu¨dahalesinden muaf degˆildir. Bo¨ylece insan ic¸in hayat bir maruz kalmalar seru¨venidir. Bu seru¨ven o¨lu¨mler, ayrılıklar, dogˆumlar, savas¸lar, barıs¸lar, hastalıklar, s¸ifa bulmalar vs ile su¨rer gider. Bizi o¨nu¨ne ya da ardına katıp akar gider. Degˆis¸iriz. Do¨nu¨s¸u¨ru¨z. Unuturuz. Hatırlarız. I·nsanız. Aynı kalırız.
Felsefe, yeryüzünde, sloganlaştırılmaya en çok direnen şeydir ve Spinoza bunun bir timsalidir. Spinoza, her türlü indirgemeye darbe indiren bir düşünüşün failidir. Tam bir philo-sophostur.
*Kötü olduğunu söylemiş olduğum alay etme ile gülme arasında büyük bir farklılık saptıyorum; çünkü gülme ve şaka sadece neşedir ve bu yüzden, aşırı olmamak kaydıyla, kendilerinden ötürü iyidirler. Zalim ve kederli batıl inanç dışında hiçbir şey bize zevki yasaklamaz.*
*Özgür bir insan, hiçbir şeyi ölümden daha az düşünmez ve onun bilgeliği, ölüm üzerine değil, hayat üzerine derin bir düşünmedir.*