Kitabu`ş-Şifa - Sofistik Deliller

Kitabu`ş-Şifa - Sofistik Deliller Kısa Özet

Şifâ projesinin mantık bölümünden yedinci kitap `Sofistik Deliller` kitabı çıktı! Orjinal adı `Safsata` olan kitap, Aristo`nun Sophistici Elenchi`ye denk düşmekte ve `Sofist`lerin ileri sürmüş oldukları delilleri ve o­nların delillendirme tarzlarını incelemektedir. İbn Sinâ bu delillerin kuruluşunu, lafızda ve anlamda bulunan yanılgı ve yanıltmaları irdelemekte, yer yer Aristoteles`in Sofistika kitabına atıflar yaparak eksik ve yanlış anlaşılan konulara açıklık getirmektedir!

Sofistik Deliller, es-Safsata, Aristoteles`in Mantık (Organon) külliyatının altıncı kitabı olan Sophistici Elenchi`ye denk düşmektedir ki anlamı sofistik delillerin çürütülmesidir. İbn Sina ise konu olarak buna karşılık gelen elinizdeki kitabı Safsata olarak adlandırmıştır.

Aslen filozofluk taslayan Sofist`lerin ileri sürmüş oldukları delillerden ve o­nların delillendirme tarzlarından adını alan `Sofistik Deliller` kitabında İbn Sina, bu delillerin kuruluşunu, lafızda ve anlamda bulunan yanılgı ve yanıltmaları anlatmakta, yer yer Aristoteles`in `Sofistika` kitabına atıflar yaparak yorumlarda bulunmakta ve eksik ve yanlış anlaşılan konulara açıklık getirerek çok önemli katkılarda bulunmaktadır. Sofistik deliller bağlamında Aristoteles ile hocası Platon`un konumlarını değerlendiren İbn Sina şu değerlendirmede bulunmaktadır:

`Aristoteles`in hocası olan Platon, yazdığı ve `Sofistika (Sofist) Kitabı` adını verdiği çalışmada gerekenin dışına taşmış ve yetersiz kalmıştır. Gerekenin dışına taşması, Mantığı, Doğa ilmi ve Metafizikle karıştırmasıdır. Bunun nedeni, büyük zat Aristoteles`in ortaya çıkışından önce o­nlarda var olan ayrıştırma zafiyetidir. Yetersizliğe gelince Platon, mugalataya ait yalnızca isim ortaklığı kısmını anlamıştır.