İran Mitleri

Eski İran`ın geleneksel öyküleri iyi ile kötü arasındaki mücadeleleri, tanrıların zaferlerini, kahramanların maceralarını, efsanevi kuş Simurg gibi doğaüstü varlıkları anlatır. Bu öykülerin çoğu da İran`ın İslam öncesi dönemi hakkında bildiğimiz başka pek çok şey gibi Avesta kaynaklıdır. Zerdüştlüğün kutsal kitabı olan Avesta`nın kimi bölümlerinin geçmişi, MÖ 1400 ile 1200 arasında bir tarihe kadar uzanır. Avesta, Zerdüşt peygamberin sözlerinin ve Bilge Tanrı Ahura Mazda`nın hikayesinin yanı sıra Zerdüştlük öncesi dönemden kalma pagan mitler de içerir. Bu mitler, varlıklarını tüm İran tarihi boyunca sürdürerek ?başta Firdevsi`nin Şehname`si olmak üzere? pek çok yerde karışımıza çıkmaya devam ederler. Şehname, bizlere Feridun`un, Zaloğlu Rüstem`in, Sohrab`ın, Hüsrev ve Şirin`in öykülerini anlatır ve etkileri bakımından İran kültürünün belki de en önemli yapıtıdır. Kendisinden sonraki yüzlerce yıl boyunca İran halkını derinden etkilemiş ve yazarlardan minyatürcülere İran`lı sanatçılara esin kaynağı olmuştur. Bu etki, günümüzde de canlıdır.

Vesta Sarkhosh Curtis`in İran Mitleri kitabı Avesta`dan yola çıkarak tüm bu mitleri modern bir bakışla yeniden ele alıyor. Bu mitlerin izini İran tarihi boyunca sürüyor, hikayeleri birbirleriyle ilişkilendiriyor ve bağlamlarına oturtuyor.

Curtis, British Museum`da eski İran sikkeleri küratörü ve Britanya İran Çalışmaları Enstitüsü`nün yayınladığı Iran dergisinin editörüdür.