Finansal Derinleşme ve İş Çevrimi İlişkisi

Bu çalışma *Finansal Derinleşme ve İş Çevrimi İlişkisi: Yükselen Piyasa Ekonomileri Üzerine Ampirik Bir Analiz* adlı doktora tezinin gözden geçirilmiş halidir. Çalışma, makroekonominin en tartışmalı konularından biri olan iş çevrimlerinin dinamikleri ve karakteristikleri ile finansal derinleşme ilişkisinin incelenmesini ve yükselen piyasa ekonomileri üzerinde uygulamasını içermektedir.

Bu konuya ilişkin literatür öncelikle gelişmiş ülkelerde iş çevrimlerinin ölçülmesi, süresinin belirlenmesi ve nedenleri üzerine odaklanmıştır. İktisadi sorunların meydan okumasına paralel olarak ortaya çıkan makroekonomik okullar, iş çevrimlerinin dinamiklerine ilişkin farklı öneriler geliştirmiştir. Diğer taraftan gelişmekte olan ve özellikle yükselen piyasa ekonomilerin küresel ekonomi içinde paylarının artması, bu ülkelerdeki iş çevrimlerinin de detaylı bir şekilde incelenmesine yol açmıştır.

Bu amaçla çalışmada, yükselen piyasa ekonomilerinde, geleneksel uyarım mekanizmalarına ek olarak, finansal derinleşmenin iş çevrimi üzerindeki etkisini ampirik olarak test edilmiştir. Bu hipotez, 11 (on bir) yükselen ekonomi için 1960-2014 dönemine ilişkin yıllık veriler kullanılarak panel ekonometri yöntemleriyle test edilmiştir.

Ampirik bulgular, geleneksel uyarım mekanizması içinde yer alan kamu harcamaları, dışa açıklık ve enflasyon oranının iş çevrimlerini bazı ülkelerde yumuşattığını ortaya koymaktadır. Bunlara ek olarak, finansal derinleşmenin (financial deepening) iş çevrimleri üzerindeki etkisi, seçilen finansal derinleşme göstergesine duyarlılık göstermektedir. Seçilen yükselen piyasa ekonomilerinde finansal derinleşme iş çevrimini yumuşatırken, finansal sığlaşma (financial shallowing) iş çevriminin frekansını arttırmaktadır.