Devlet Adamlarına Öğütler

Osmanlı İmparatorluğu’nun klasik düzeni, özellikle XVII. yüzyılda büyük sarsıntılar geçirirken, devlet adamlığı kavramı da köklü bir sınavdan geçmekteydi. Taht ve vezir kavgaları, eyaletlerdeki düzensizlik, hem siyaseti hem imparatorluğun varlığını tehdit ediyordu. Devletin bekası için liyakat, adalet ve mali disiplinin ne denli hayati olduğu, dönemin en önemli tartışma konularından biriydi. İşte bu ortamda, devletin yönetiminde adalet ve aklıselimin hâkim kılınması için kaleme alınmış nasihatnâmeler, hem bir uyarı hem de bir yol haritası işlevi görüyordu.
Bu nasihatnâmelerin en kıymetli örneklerinden birini, 17. yüzyılın seçkin devlet adamlarından Defterdar Sarı Mehmet Paşa kaleme almıştır. Devlet hazinesinin başındaki görevi sırasında imparatorluğun sıkıntılarını yakından gözlemleyen Sarı Mehmet Paşa’nın deneyimleri, görevde edindiği birikimle birleşerek, onu çağının siyasal ve ahlaki meselelerine dair sözü dinlenir bir otorite hâline getirmiştir.
Devlet Adamlarına Öğütler, yönetim sanatını, adaletin anlamını, liyakatle ehliyetin devletin bekası için taşıdığı önemi sağlam bir üslupla dile getirir. Sarı Mehmet Paşa, kişisel tecrübelerinden damıttığı gözlemlerle, devlet hizmetinde dürüstlüğün, ölçülülüğün ve sorumluluk bilincinin altını çizer. Eser, aynı zamanda bugüne de seslenen evrensel bir siyaset ahlakı dersidir.