Çizgilerle Şili’de Allende’li Yıllar

Şili’de Allende önderliğindeki Halk Birliği (Unidad Popular) sosyalizme yasal ve barışçıl yoldan geçince, o gu¨ne dek siyasal iktidarı daha *çatışmalı* su¨re.lerle ele geçirebilen devrimciler, teoriye ve pratiğe dair yeni tartışmalara başladı. Barışçıl yolla iktidara gelen Allende’nin, bir su¨re sonra *kanlı* yollarla ve emperyalist mu¨dahalelerle iktidardan du¨şu¨ru¨lmesi ise bu tartışmaları daha da alevlendirdi.

Bugu¨n, kamucu ve toplumcu söylemler geliştiren bazı siyasi hareketlerin du¨nyanın farklı köşelerindeki seçim başarıları devam ederken, *parlamento yolu*nun hangi noktaya kadar su¨rdu¨ru¨lebileceği, bir *devrim*le taçlanıp taçlanmayacağı, sosyalizme uzanıp uzanmayacağı da yine tartışma gu¨ndeminde. Şili ve Allende deneyimi bu eksende gu¨ncelliğini hep koruyor.

Yazar Carlos Reyes ve çizer Rodrigo Elgueta’nın titiz bir araştırmaya dayanan belgesel çizgi romanı, Şili deneyiminin yeryu¨zu¨ndeki en .zgu¨n sosyalist d.nu¨şu¨m girişimlerinden biri olduğunu anlatıyor. Belki daha başından .ng.ru¨lebilecek trajik başarısızlığı bile, bu girişimin önemini gölgeleyemiyor.

Reyes ve Elgueta, Şili hakkında sıkça yapılan bir hataya du¨şmu¨yor ve yalnızca Allende ve Sosyalist Parti’ye değil, Halk Birliği’ni oluşturan yahut onu dışarıdan destekleyen devrimci hareketlerin tu¨mu¨ne odaklanıyor. Kitabın sayfaları arasında dolaşırken, tarihten bugu¨ne uzanmak, Tu¨rkiye’den Venezuela’ya hâlâ gu¨ncelliğini koruyan darbe girişimleri ve emperyalist mu¨dahaleler u¨zerine du¨şu¨nmek de mu¨mku¨n.

Gerçek ve yalan, ilerici ve gerici ideolojiler arasındaki silinmeye çalışılan ama tarihin her dönemecinde kendini yeniden dayatan ayrımları anlatan Çizgilerle Şili’de Allende’li Yıllar, aynı zamanda son nefeslerine dek çatışan Allende ve yoldaşları .nu¨nde bir saygı duruşu…