ArtDog İstanbul Dergisi Sayı: 10 Nisan 2022

ArtDog İstanbul Dergisi Sayı: 10 Nisan 2022 Kısa Özet

Hu¨seyin Arıcı’nın CerModern’de ac¸ılan sergisi son do¨nemim en sagˆlam fikir barındıran sergilerinden biri. Sergiye girer girmez boynunun altından kopmus¸ c¸erc¸eve ic¸inde bir leylek kafası ve yerde kanlar ic¸inde bir leylek cesedi kars¸ılıyor izleyiciyi. Sergi metnini okumadan direk yu¨ru¨meye bas¸ladıgˆım alanda bu go¨ru¨ntu¨ ile kars¸ılas¸ınca *I·s¸te pis insanogˆlu, o¨ldu¨rmu¨s¸ zavallı leylegˆi* gibi bir s¸eyler gec¸ti aklımdan. Bu kanlı hayvan cesedinin insan eliyle yapıldığına neredeyse emindim ve bir kez daha insandan, kendi tu¨ru¨mden utanırken buldum kendimi. C¸ok tanıdık bir go¨ru¨ntu¨ tabi bu. İnsan denen varlık su¨rekli zavallı hayvanları kanlar ic¸inde bırakmıyor mu? Parc¸alama, o¨ldu¨rme, so¨mu¨rme, gu¨cu¨ ko¨tu¨ye kullanma… Daha serginin yorgunlugˆunu atamayan Hu¨seyin Arıcı ile bu du¨s¸u¨nceleri paylas¸ıp, onu bu sergiyi yapmaya iten dertlerini sordum.

Serginin bir hikayesi var. Bir Leylek bir bebeği binbir emekle dünyaya getiriyor, masum bebek sonradan bir canavara dönüşüyor ve leylek diğer kuşları örgütleyip insana saldırıyor ama eylemi başarısız oluyor. Leyleğin eyleminin başarısızlığı, insan türüne olan umutsuzluğun bir yansıması olarak son noktayı koyuyor. *Gu¨zel bir canlının o¨lu¨ bedeninin modellemesini yaptıgˆım ic¸in kendime c¸ok kızıyorum. İnsanın caniliğini daha farklı bir dille nasıl anlatabilirdim diyorum,* dedi Arıcı düşüncemi paylaşınca. *Gerc¸ek bir hayvanı katletmis¸im gibi u¨zu¨ntu¨ duyuyorum. Bu u¨zu¨ntu¨yu¨ gelenlerin de benimle birlikte paylas¸ması, c¸ogˆunlugˆun katili kendisi gibi davranıp bu caniligˆi u¨stlenmesi, o kadar da umutsuz olmamam gerektirdigˆini du¨s¸u¨ndu¨rdu¨. Burada benim o¨ldu¨rdu¨gˆu¨m sadece bir kus¸un temsili degˆil, ic¸imde her defasında yeniden yes¸eren insana olan inancım aynı zamanda. Bir hayvanın etini tokatlayarak tu¨ketime sunan bir insanı takdir ederek izleyen insanlar ve bu¨tu¨n canlıların insana ko¨le diye yaratıldıgˆına inan zavallılar var oldukc¸a bu umutsuzlugˆum daha da derinles¸ecek.*

Arıcı, iklim kriziyle iyice gözler önüne serilen insanoğlunun gezegene ve canlılara verdiği zararı gören, hisseden ve duyarsız kalamayan bir sanatçı ve çok iyi bir sergiye imza atmış. Serginin ardında ki fikir ve sanatçının mesele edindiği konular içinde yaşadığımız zamanın en önde gelen sorunsalı. Bunu dolaysız ve güç l ü bir şekilde ortaya koymayı başardığı için övgüyü hak ediyor.

Bu sayı kapağa taşıdığımız görsel, Bru¨ksel KVS tiyatrosunun yo¨netmenlerinden, yine Belc¸ika bazlı uluslararası sanat platformu 0090’ın kurucusu Mesut Arslan’ın Brüksel’de *Gılgamesh* ismiyle sahnelenen Gılgamış destanının oyununun afişi. Mesut Arslan Gılgamıs¸ destanını insanın o¨lu¨msu¨zlu¨k hikayesi olarak degˆil, o¨lu¨mlu¨ oldugˆunu anlama yani faniligˆini o¨gˆrenme kabul etme hikayesi olarak anlatıyor. Oyun, Hüseyin Arıcı’nın gördüğü *insan*ı anlatıyor aslında. *Sadece var olmayı unutup egolanan, her s¸eye sahip olmaya yeltenen. Doğaya, hayvanlara hükmettikçe, şiştikçe şişen. Ve bütün bunları o¨lecegˆini bildigˆi ic¸in yapan insan’ı. O¨lecegˆini bile bile yas¸ayan, o¨lu¨msu¨zlu¨gˆe hep özenen, o yüzden ölmeyecekmis¸ gibi davranan tuhaf bir canlı olan insan*ı.

Mesut Arslan’ın *Gılgamış*ı da , Arıcı’nın *Güzel Olan HiçBir Şeyi Hak Etmiyorsun* sergisi de iyi işler. Zeynep Aksoy’un oyun için yazdıkları Arıcı’nın sergisi içinde geçerli: * İyi yapıldıgˆında tiyatro bo¨yle bir şey: insanın çok temel bir derdini öyle bir anlatıyor ki, büyülüyor, soru sorduruyor, heyecanlandırıyor, anlam katmanlarının arasında yolunuzu kaybettiriyor.*

Oyunun tanıtımı olarak kullanılan fotoğraf Marsel van Oosten’a ait. Gılgamış destanını temsilen bu fotoğrafı seçen Arslan *Yuval Noah Harrari’nin bir sözü var *biz buğdayı evcilleştirecektik ama buğday bizi evcilleştirdi* Bizim Gılgamış hikayemizde, bu medeniyet dediğimiz meselede yani maymundan bugüne geldiğimiz noktada bir eleştirimiz var. Dolayısıyla *Maymun* kullanmalıydık bu oyunu temsilen görselde. Banksy’nin İngiliz Parlamentosunu hicvettiği yüzlerce maymunun oturduğu işe talip olduk ama 9.5 milyon sterline satılmıştı tablo ve hakları alınacak gibi değildi. Sonra, Marcel Van Oosten’ın bu elinde cep telefonu olan maymun fotoğrafında karar kıldık. Homo Sapiens, maymun ve çağdaş bir obje. Cuk oturdu oyuna bu görsel *

Mesut Arslan’ın *Gılgamış*ı da, Arıcı’nın *Güzel Olan HiçBir Şeyi Hak Etmiyorsun* sergisi de iyi işler. Zeynep Aksoy’un oyun için yazdıkları Arıcı’nın sergisi içinde geçerli: * İyi yapıldıgˆında tiyatro bo¨yle bir şey: insanın çok temel bir derdini öyle bir anlatıyor ki, büyülüyor, soru sorduruyor, heyecanlandırıyor, anlam katmanlarının arasında yolunuzu kaybettiriyor.*