Yeni Perspektifler Işığında Hilmi Ziya Ülken

Tu¨rk sosyolojisinin kurucu isimlerinden biri olarak kabul edilen Hilmi Ziya Ülken, Osmanlı’nın son döneminde doğmuş, Cumhuriyet’in kuruluşuna ve gelişen fikrî tartışmalara yakından tanıklık etmiş çok yönlu¨ bir du¨şu¨nce adamıdır. Felsefe, sosyoloji, sanat ve edebiyat alanlarında eserler vermiş; akademisyen, çevirmen ve yazar kimliklerini bir arada taşımıştır. Bitmeyen merakı, disiplinlerarası yaklaşımı ve u¨retkenliği, kendisini tanıyanları Tu¨rk du¨şu¨ncesinin imkânlarını ve sınırlarını yeniden du¨şu¨nmeye davet etmiştir. 

Ülken’in yazıları, Tu¨rkiye’nin modernleşme su¨recinin sancılarını, umutlarını ve çelişkilerini kaydeden birer du¨şu¨nce atlası gibidir. Ülken, akademik çalışmalarında sosyolojinin gelişim evrelerini, sanat ve edebiyatla kurduğu bağları, Batı du¨şu¨ncesiyle ilişkilerini ortaya koyarken; edebî eserlerinde birey, toplum ve tarih arasındaki gerilimleri işlemeyi ihmal etmemiştir.

Yeni Perspektifler Işığında Hilmi Ziya Ülken, Hilmi Ziya Ülken’in sosyolojinin, sanat, kent çalışmaları, köy sosyolojisi gibi alt dallarına yönelik öncu¨ katkılarını hatırlatırken aynı zamanda onun edebiyatçı yönu¨ne de ışık tutmaktadır. Bu çalışmayla ilk kez gu¨n yu¨zu¨ne çıkarılan belgeler ve mektuplar; dönemin entelektu¨el ağlarını, farklı coğrafyalar arasındaki fikir alışverişini gözler önu¨ne sermektedir. Bu kolektif eser okuruna, Ülken’in du¨şu¨nce du¨nyasına farklı perspektiflerden bakma ve bu fikrî yolculuğun izlerini takip etme fırsatı sunmaktadır.