Türk Edebiyatında Şathiyye

Türk edebiyatının en gizemli türlerindenbiri şathiyyedir. Şairlerin cem sarhoşluğuyla adeta tanrılaştığı, Tanrı ile teklifsiz konuştuğu çizgi dışı şiirler. Şathiyyelerin eşyanın mantığına aykırı, saçma (absürd) gibi görünen alaycı bir anlatımları var. Deli saçması veya çocuk tekerlemelerine benzerler. Bu özellikleri sebebiyle, insan aklında ilk anda bir sarsıntı meydana getirir, dinleyenleri tebessüme ve düşünmeye sevk ederler. Bu sıra dışı sözlerin altında saklı anlamı araştırma ve anlama konusunda güçlü bir merak uyandırırlar. Uzun bir zaman dilimi içerisinde gerçekleştirilen bu çalışmada, şathiyye konusunda genel bir değerlendirme yer almaktadır. Eserde ilk önce "Cem ‘Esriğinin Sözleri" başlığı altında şathın kelime ve kavram olarak zaman içinde kazandığı anlam ele alınmıştır. Devamında mistiklerin şath kabul edilen sözlerinin ortaya çıktığı cem’makammının özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. "Kuş Dili" başlığı altında, edebi tür olarak şathiyyelerin dil, üslup ve muhteva özelliklerini, tekerleme, bilmece, devriyye gibi diğer türlerle ilişkileri araştırılmıştır. Metin kısmında, tesbit edilebilen şathiyye şairleri ve şerh yazarlarının biyografileri alfabetik olarak sıralanmıştır.