Terceme-i Sevakıb

Terceme-i Sevakıb Kısa Özet

Mevlana`nın hayatının; babası, ailesi, muhatap olduğu dönemin alimleri ve devlet adamları ile birlikte ele alınması, sadece modern tarih yazımına has bir anlayış değildir.Mevlana`nın oğullarından Sultan Veled`in (ö.1302), yazdığı eserlerle onun hayatına yakından tanıklık ettiği bilinmektedir. Bunu Ahmed Eflaki`nin Feridun Sipehsalar`ın eserleri takip etmiştir. Mevlana hakkındaki en eski kaynaklardan oğlu Sultan Veled`in (ö. 1312) İbtidaname`si ve Feridun Sipehsalar`ın (ö. 1312[?]) Risale`si de büyük sufınin hayatını benzer bir anlayışla ele almıştır. Bu iki eserin ardından kaleme alınan Menakıbü`I-Arifın ise Mevlana ve çevresindekiler hakkında yazılmış en kapsamlı eserlerden biri olmuştur. Yine, Ulu Arif Çelebi`nin yönlendirmesiyle Ahmed Eflaki`nin (ö.1360), XIV. yüzyılda kaleme aldığı bu eser, Türk edebiyatında türünün en meşhur örneklerinden biri kabul edilmektedir. Abdülvehhab Hemedani`nin Menakıbü`I-Arifın`den hareketle yazdığı Farsça Sevakıb-ı Menakıb-ı Evliyaullah adlı eser, bu geleneğin devamı niteliğindedir. Derviş Mahmud Dede tarafından Türkçeye Tercüme-i Sevakıb adıyla çevrilen eser ise sadece içeriğiyle değil, yapısı itibariyle de yaslandığı geleneği devam ettirir nitelikte­ dir. Dokuz fasıldan oluşan eserde her bölüm, Mevlevilik tarikatının bir büyüğüne ayrılmıştır. Birinci bölümde Mevlana`nın babası Bahaeddin Veled`in hayatı, kerametleri ve düşünceleri, ikinci bölümde Mevlana`nın eğitimiyle meşgul olan Seyyid Burhaneddin Muhakkık-ı Tirmizi, üçüncü ve en hacimli bölümde Mevlana`nın hayatı, kerametleri ve dönemin büyükleri ile kurduğu ilişkiler, dördüncü bölümde Şems-i Tebrizi, beşinci bölümde Şeyh Selahaddin-i Zerkub, altıncı bölümde Hüsameddin Çelebi, yedinci bölümde Mevlana`nınoğlu Sultan Veled,sekizinci bölümde Mevla­ na`nın torunu Ulu Arif Çelebi, dokuzuncu ve son bölümde ise Emir Abid Çelebi ve Mevlana`nın soyunun hangi koldan devam ettiği hakkında bilgiler verilmiştir.