Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi

Birbirinden farklı medeniyet ve kültürlere mensup toplumların bir arada ve barış içinde yaşamasını sağlayan Osmanlı sistemi, kendine mahsus ve özgün bir medeniyet olarak karşımızda durmaktadır. Bu noktada Osmanlı bir Dünya İmparatorluğu, Osmanlılık da bir Dünya Siyaseti olmuştur. Böylesine güçlü bir düzenin çöküşü, bugün modern dünyanın yaşadığı birçok soruna kaynaklık etmektedir. Bu sorunlara doğru çözümler bulmamız Osmanlı ile ilgili doğru teşhisler koymamıza bağlıdır. Modern zamanlara kadar devletle özdeş bir anlam kazanmış bulunan maliye, bu özelliğinin iyi bir örneğini osmanlı pratiğinde bulur. En azından 18. yüzyılda başlayan ve 19. yüzyılda tanzimat’ın ilanıyla önemli bir kırılma noktası oluşturan Osmanlı modernleşmesinin tarihi, aynı zamanda Osmanlı mali reformlar tarihi olarak da okunabilir. Tanzimat dönemi Osmanlı maliyesi işte bu okumanın kağıda dökülmüş bir biçimi olarak karşımızda durmaktadır.