Siyasal Düşünceler Tarihi - 1

Çoğu Siyasal Düşünceler Tarihi çalışmaları, eski Yunan'la başlar, Batı siyasal düşüncesinin gelişimiyle sınırlı kalır. Bu yaklaşım, Batı'nın dünyayı yalnızca kendi penceresinden görmesinin ve bizde de tüm gelişmeleri Batı'nın kılavuzluğunda değerlendirme alışkanlığının sonucudur. Oysa Yunan düşüncesinin de kendisini etkileyen ve biçimlendiren öncesi vardır. Kaldı ki, 'siyasallık' tüm dünyada söz konusu olduğuna göre, her yerde o yerin toplumsal ve ekonomik durumuna koşut 'siyasal düşünceler' vardır. Bir 'Siyasal Düşünceler Tarihi' bunları göz ardı etmemelidir.

Prof. Dr. Çetin Yetkin tarafından beş cilt olarak tasarlanan ama her biri bütünden bağımsız bir kitap gibi okunabilen ve her cildinde ayrı dönemlerin anlatıldığı Siyasal Düşünceler Tarihi yirmi yıllık bir emeğin ürünü olarak okurların karşısına çıkıyor. Mezopotamya, Hint, Çin, Yunan, Roma, Hıristiyan, İslam ve Türk kaynaklarındaki bütün temel metinlerin ilk elden alıntılarıyla yazılmış ve Avrupa merkezci önyargıları aşan benzerlerinden farklı bir eser.

Orta Çağ'ın sonuna kadar Mezopotamya, Hint, Çin, Yunan, Roma, Hıristiyan, İslam ve Türk Siyasal Düşüncesi alt başlıklı bu birinci ciltte, Mezopotamya, Hint (Vedizm ve Brahmanizm, Budizm, Jainizm, Asoka, Kautilya), Çin (Konfüçyüs, Mençiüs, Mo-Tse, Taoizm, Yasacılar), Yunan (Sofistler, Protagoras, Antiphon, Thrasimakhos, Kallikles, Sokrates, Platon, Aristoteles, Epikuros, Stoacılık) düşünce tarihi, onları oluşturan ortam ve siyasal düşüncenin gelişimindeki yerleriyle beraber değerlendirilerek okurlara sunuluyor.

İlerleyen bölümlerde, Roma (Cicero, Seneca, Epiktetos, Markus Aurelius, Roma Stoacılığı ve Hukuku), Hıristiyan Siyasal Düşüncesi (İsa, Ambrosius, Augustinus, Aquinas) başlıkları, Hıristiyanlığın dünyasını sınıf savaşımı açısından değerlendiren bir yaklaşımı barındırıyor. İslâm Siyasal Düşüncesine ait bölümlerde ise (Kur'an, Hadisler), Müslüman kuramcılar (Ebu Hanife, Ebu Yusuf, İbni Ebi'r-rebi, Maverdi, Nizâmü'l-Mülk, İbn-i Haldun, Gazalî) incelenirken, ayrıca Hıristiyan ve İslam düşüncelerine dair karşılaştırmaya ve Orta Çağ Avrupa'sına (Köylü Ayaklanmaları, Dante Alighieri, Marsilius) dair titiz araştırmalara yer veriliyor.

Bu cildin son bölümünde Türk Siyasal Düşüncesi'nin (Fârâbî, Yusuf Has Hacip, Baba İshak, Timur, Şeyh Bedreddin) gelişimi irdeleniyor. Prof. Dr. Çetin Yetkin, her bölümü kendi dönemlerinin toplumsal-ekonomik koşulları çerçevesinde ele alıyor. Ve her bölümün sonunda, okurlara o bölümle ilgili bir değerlendirme de sunuyor.