Şehri ve Güli, klasik Fars edebiyatının önemli şairlerinin edebi meclislerde anlamı üzerinde tartışılmış, nazım sebebi sohbetlere konu olmuş beyitlerini Türkçe açıklayan, bazı beyitleri hikayeleriyle izah eden bir eserdir. Buhara, Şiraz, İstanbul ve Zigetvar’da bulunmuş Taşkentli bir seyyah ve iyi bir derlemeci olan Mirek Muhammed’in bu eseri, Osmanlı edebi muhitlerine esin kaynağı olmuş Türk ve Fars kökenli şairlerden derlediği beyitlerle ve bunların Türkçe izahlarıyla, Horasan’dan Balkanlara uzanan geniş bir coğrafyanın belli başlı edebi merkezlerinin atmosferini yansıtır. İçeriğinin çeşitliliği ve zenginliği itibarıyla, Anadolu’da Farsça edebi eserlere yazılmış şerhlerden ve şerh geleneğinden farklı özellikler taşır. Mirek, yeri geldikçe bulunduğu şehirlerde ve edebi çevrelerde edindiği izlenimlerini aktarır, mahalli kültürlerden ve geleneklerden söz eder; gerek Şiraz, İstanbul gerekse Rumeli’deki edebiyat çevreleriyle temasları konusunda bilgiler verir.
