Öykü Bakışlı Kız - Sözün Tadına Meftun Bir Hikayeci: Ayşe Kilimci

Öykü Bakışlı Kız - Sözün Tadına Meftun Bir Hikayeci: Ayşe Kilimci Kısa Özet

Edebî çalışmaların merkezinde edebî eser vardır. Edebî eseri anlama noktasında “insan” unsuru edebî eserin doğru bir şekilde anlaşılıp ve yorumlanması için elzemdir (Çetişli, 1999, X).  Yazarın, içinde bulunduğu dönemin siyasi, sosyal ve kültürel yapısı; sanatçının kişisel yetenekleriyle aile ve edebî çevresi bir araya gelerek “bir yazara, bir neve, devre has anlatma tarzı” (Aktaş, 1982, 8), “bir sanatkârın bütün eserlerine hâkim olan şahsiyet damgası” (Kaplan, 1970, 192) veya Aytmatov (1993, 204) ’un deyimiyle “ruhun ifadesi” olan üslûp teşekkül eder. Böylece Ahmet Haşim (1991, 286)’in de dediği gibi “ aynı lisan içinde ayrı bir lisan ” vücuda getirilir.  İnsan, eser ve üslûp üçgeninde yazarın edebî hayata katkıda bulunduğu yeni ve özgün soluk kendini gösterir. Bugüne kadar çeşitli kitap, dergi ve gazetelerde Ayşe Kilimci’nin eserleri, edebî portresi, dil ve üslûbu üzerine birçok değerlendirme kaleme alınmıştır. Ancak yazarın edebî faaliyetleriyle ilgili bütüncül ve geniş çaplı bir araştırma yapılmamıştır. Ele aldığımız çalışma ile bu boşluğu doldurmayı temenni ediyoruz.
Ayşe Kilimci’nin eserleri incelenirken çözümlemeli bir bakış açısıyla eser odaklı bir çalışma esas alınmıştır. Hikâye incelemeleri sırasında yazarın hayatı ile eserleri arasındaki kuvvetli bağ, otobiyografi tekniğini ağırlıkta kullandığı hikâyelerinden hareketle ortaya konulmuştur. Diğer taraftan yazarın güncesi ve çeşitli söyleşilerinden hareketle kimi hikâyelerinin hikâyesine de ulaşılmıştır.
“Ayşe Kilimci İnsan - Eser - Üslûp” başlıklı doktora tezinden üretilen çalışmamız beş bölümden oluşmaktadır:
“Giriş” bölümünde Türk hikâyeciliği hakkında bilgi verilerek Ayşe Kilimci’nin hikâyeciliğimizdeki yeri tespit edilmeye gayret edilmiştir.
“Birinci Bölüm”de yazarın hayatı, ailesi, meslek hayatı, eğitimi, ilk edebî faaliyetleri, evliliği, kişiliği, etkilendikleri, edebî çevresi vb. hususlar ortaya konularak düşünce dünyasını kapsayan sanat, eğitim ve siyaset anlayışı işlenmiştir. Bu bölümde ayrıca yazarın değişik türlerde kaleme aldığı eserlerinden bahsedilmiştir.
“İkinci Bölüm” çalışmamızın ana omurgasını oluşturmaktadır. Ayşe Kilimci’nin hikâyeleri yedi ana başlıkta incelenmiştir. Bu başlıklar şöyledir: Olay Örgüsü, Tema, Şahıs Kadrosu, Zaman, Mekân, Bakış Açısı, Anlatım Özellikleri. Bu bölümde ayrıca Anlatım Özellikleri alt başlığı altında yazarın kullandığı anlatım teknikleri, dil anlayışı ve üslûbuna dair hususiyetlere genişçe yer verilmiştir.
“Sonuç” bölümünde çalışmamız neticesinde elde edilen bulgular ortaya konulmuştur. Kaynakçada Ayşe Kilimci’nin incelenen eserleri, konu ile ilgili kaynak olarak gösterilen kitaplar, dergiler, gazeteler ve web kaynakları yazar soyadına göre sıralanmıştır.
“Ekler Bölümü”nde Ayşe Kilimci ile yapılan geniş çaplı mülakat ve yazarın edebî yönünü ortaya koyan belge ve mektuplara yer verilmiştir.