Ordu Millet

Von der Goltz, Osmanlı ordusunun modernleşme sürecinde en etkili yabancı askeri danışmanlardan biri olarak kabul edilir. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde görev yapan Goltz Paşa, askerî kimliğinin yanı sıra, bir düşünür, bir gözlemci ve bir stratejisttir. Onun fikirleri, askeri disiplinin ötesine uzanır. Devletin bekası, toplumun örgütlenişi ve bireyin devlete karşı sorumlulukları üzerine mühim tahliller içerir. Goltz’un Osmanlı ordusunda geçirdiği yıllar, hem Doğu’nun hem de Batı’nın gücünü anlamaya çalıştığı bir tecrübe olmuştur. Bu süreçte kimi zaman eleştirilen, kimi zaman övülen Paşa, özellikle “ordu-millet” kavramıyla modern ulus fikrinin askeri boyutuna farklı bir perspektif kazandırmıştır.
Asker, yalnızca silah tutan kişiler değildir; disiplin, bağlılık ve sorumluluk timsalidir. Bir milletin varlığını sürdürebilmesi, kendi değerlerini savunabilecek bir iradeye sahip olmasına bağlıdır. Bu nedenle ordu, bir ülkenin karakterinin aynasıdır. Goltz Paşa’nın bakışında askerlik, bir görevden çok bir terbiye biçimidir; bireyi bencillikten sıyırıp millet bilinciyle donatan bir okul gibidir. “Ordu-Millet” anlayışı da işte bu düşüncenin ete kemiğe bürünmüş hâlidir. Yurttaşın orduyla, ordunun milletle bütünleştiği bir idealdir.
Bu eserde bir askerin kaleminden çıkmış teoriler ve fikirlerle karşılaşırsınız. Goltz Paşa, kimi zaman katı, kimi zaman hayranlık uyandıran bir gözle Osmanlı’yı ve askerî toplumu hakkında yorumlarda bulunur. “Ordu Millet”i bitirdiğinizde aklınızda şu duygu kalır: bir ülkenin gücü, toprağından ya da servetinden değil; birlikte hareket etmeyi öğrenmiş ordusundan doğar.