Murakabe ve Muhasebe

İmam-ı Gazâlî’nin en büyük eseri olan İhyâu Ulûmi’d-Din, Müslümanlar için her dönem ilk akla gelen başvuru kaynağı olmuş ve bu esere büyük güven duyulmuştur. Yüzyıllar boyunca Müslümanların ellerinden düşmeyen ve kitaplıklarında baş köşede duran bu rehber nitelikli büyük eseri şimdi yepyeni bir formatla sizlere sunuyoruz. Eserin içinde yer alan konuların her biri, orijinal anlatımı asla bozulmadan, akıcı ve duru bir dil kullanılarak çevirisi yapıldı ve başlı başına birer kitap haline getirildi.

İhyâu Ulûmi’d-Din, dört ana bölümden ve her bölüm de onar konudan oluşmaktadır. Dördüncü bölümü olan Kurtarıcı Şeyler’in sekizinci konusu “murakabe ve nefs muhasebesi” hakkındadır. İmam-ı Gazâlî şöyle der:
“Basiret sahipleri, evvela nefislerini müşarata (şart koşmak), sonra murakabe (gözetme/otokontrol), sonra muhasebe (nefsi hesaba çekme), sonra muakabe (cezalandırma), sonra mücahede (gayret) ve sonra muatebe kınama) ile terbiye etmişlerdir. Dolayısıyla onlar için murabatayla ilgili olarak altı makam ortaya çıkmaktadır. Elbette o makamları izah etmek, hakikat ve faziletlerini, oradaki amellerin tafsilini beyan etmek, o Muhasebenin esasını belirtmek gerekir.

Fakat her hesap bir şart ve murakabeden sonradır. Eğer ortada bir zarar ve ziyan varsa, bunun hemen akabinde muatebe ve muakabe (azar ve ceza) gelir. İşte biz burada tüm bu makamları detaylı bir şekilde açıklayacağız.”