Kelam’da Ecel Problemi

İnsanlık tarihi içerisinde esaslı bir yeri olan "hürriyet problemi"nin kaynağında "ezeli tesbit" düşüncesi olduğu açık bir husustur. Yanlış anlama tarzındaki yaklaşımların kaynağında da yine insan ve onun kültürel yaklaşımları olduğu görülmektedir. Bu durum İslam için yayılış tarihinden sonraki yeni anlayışların mesajı algılama biçimlerindeki farklılıklarından çok, mesajı algılayanların zihinsel yapısından kaynaklanmaktadır. Çeşitli kültürel yapıların şu veya bu şekilde dini olanı yorumlarken kullandıkları gerekçeler farklılığı ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden, İslam kültüründe ecel probleminin kaynağı bir ölçüde bu kültürlerden gelen müdahalelerden çıkarılabilir. Zira, kültürler de insanlar gibi birbirlerinden etkilenme özelliklerine sahip olduklarından, varlıklarını ‘değişerek devam etmek’ gibi bir yayılış alanına da taşımaktadırlar.