İroni ve Roman

İroni, zevkli olduğu kadar tehlikeli de bir sahadır. Belki de ironi yaptığımızı zannettiğimizde gerçekte çoğu zaman onun ağına düşüyor ve kurbanı oluyoruzdur. Ya da ironiyi sadece iki dudağımızın arasından çıkan zafer narası olarak görmekten öteye gidemeyişimizdir onu teoride böylesine güç olmaya yazgılı kılan. Kierkegaard’ın söylediği gibi *Herkes ‘ironi’ sözcüğünün geleneksel olarak Sokrates ile bağdaştırıldığını bilir, ama bu demek değildir ki
herkes ironinin anlamını bilir.* İroniyi güç kılan nedenler onu sorgulamak için daha fazla merak uyandırmaktadır.

Türk edebiyatında öteden beri ironik söylemin varlığını biliyoruz. Ta’rîz, istihzâ, tecâhül-i ârif, tevriye, kinâye, hiciv, taşlama, şathiyye söz sanatları ve edebî türler, ironik anlatımın Türk edebiyatıyla birlikte Doğu edebiyatlarında da var olduğunun kanıtıdır. Hiç şüphesiz kavramlara verilen adlar sınıflama ve sınırlama vazifesi görür. Bu nedenle ironinin Latince kökenli bir sözcük olması onu ne Latinceye ne de diğer Batı edebiyatlarına münhasır kılar.