İkinci Analitikler’in Büyük Şerhi 2 Cilt

İbn Rüşd, Aristoteles’in İkinci Analitikler’ine yazdığı büyük şerhinde, mantık tarihinin dönüm noktalarından birine dair felsefi bir yorum ve bilimsel bir yeniden inşa ortaya koyar. İbn Rüşd’ün mantık külliyatına katkısı, onun Aristoteles metinlerine dair gerçekleştirdiği şerhlerde yanlızca yorumcu olarak kalmayıp Peripatetik geleneğin 12. Yüzyıldaki büyük temsilcisi olarak bu mirası yeniden kurma çabasının bir tezahürüdür. İbn Rüşd’ün şerhi, Aristoteles’in bilimsel yöntemi olarak kurguladığı burhân düşüncesini yalnızca açıklamakla kalmaz, aynı zamanda onu kendi felsefi perspektifinde temellendirmeye çalışır. Eserin Latin Ortaçağı’na yaptığı etki, “Averroizm” adı altında Avrupa düşünce tarihine yön vermiştir.

Elinizdeki bu çalışmada, Abdurrahman Bedevi’nin tahkikli Arapça metninin ilk 23 bölümü, Türkçe tercümesiyle birlikte karşılıklı olarak sunulmaktadır. Çalışma, muhakkikin eser üzerine kaleme aldığı giriş metninin Türkçe tercümesinin yanı sıra şerhin kaynakları, şerh geleneği içindeki yeri ve İbn Rüşd’ün metinle kurduğu ilişkiyi tahlil eden kapsamlı bir inceleme yazısıyla da zenginleştirilmiştir. Tercüme boyunca kullanılan terminoloji, hem klasik mantık literatürüne, hemde Türkçe felsefe yazınına uyum gözetilerek özenle seçilmiş; metin içindeki şerh ve metin ayrımları sembollerle belirtilmiş; açıklayıcı notlar, kaynak göndermeleri ve eleştirel dipnotlarla metnin ilmi değeri pekiştirilmiştir.

İslam felsefe klasiklerinin Türkçeye kazandırılması yönündeki çabanın önemli bir halkasını teşkil eden bu çalışma, yalnızca İbn Rüşd düşüncesinin değil, Aristotales’in burhân teorisinin İslâm düşünce dünyasında nasıl yeniden yorumlandığının anlaşılması adına vazgeçilmez bir kaynaktır.