Hayaletler

Romanın anlatıcısı, bir gece uykusundan uyanır ve gizemli bir kadının—Ellis adlı bir hayaletin—kendisine seslendiğini görür. Ellis, onu karanlık gecede göğe doğru çağırır ve anlatıcı, büyülü bir güçle onunla birlikte uçmaya başlar. Bu uçuşlar yalnızca fiziksel bir yolculuk değildir; zaman, mekân ve varlık ötesi anlamlar taşır. Anlatıcı, Ellis’in rehberliğinde farklı ülkeler, manzaralar ve yüzyıllar arasında dolaşırken hem doğanın ihtişamını hem de insanlığın acılarını, savaşlarını ve ölümlülüğünü gözlemler.
Ellis, hayat ile ölüm arasındaki ince çizgide duran bir varlıktır. Onunla yapılan bu mistik yolculuklar, anlatıcı için ruhsal bir sınav niteliğindedir. Her uçuşta, insanlığın geçiciliği, tutkuların boşluğu ve yaşamın anlamı üzerine yeni bir farkındalık kazanır. Zamanla anlatıcı, Ellis’e karşı karmaşık duygular beslemeye başlar: hem korku hem de büyülenme hissi içindedir. Fakat Ellis’in dünyası, insan yaşamının ötesinde bir âlem olduğu için, aralarındaki bağ hep ulaşılmaz kalır.

Eser, romantizm ve metafizik unsurları birleştirerek insan ruhunun özlemlerini, ölüm karşısındaki çaresizliğini ve sonsuzluk arzusunu işler. Turgenyev burada yalnız bir entelektüelin iç dünyasını, doğa ve ruh arasındaki gerilimi, aşkın ve ölümün gizemli çekiciliğini anlatır. Roman, dönemin pozitivist düşüncelerine karşı, insanın akılla açıklayamayacağı bir derinliğe sahip olduğunu savunan sembolik bir anlatı olarak öne çıkar.