Tasavvuf ve Budizm İlişkilerine Dair Bir Risale: Havz-ı Hayat

Havz-ı Hayat aslen Budizm`e ait olduğu söylenen Amritakunda adlı bir eserin Arapça, Farsça, Türkçe ve Urducaya çevrilmiş halidir. Adı bilinmeyen bir yazar tarafından kaleme alınan bu metnin, 1212 yılında Türk ordularının Bengal`in doğu bölgelerini fethettiği zamana tekabül eden tercüme hareketi sürecinde gün yüzüne çıktığı iddia edilmektedir. Eser önce Arapçaya çevrilmiştir. Şettârî tarikatının tanınmış şeyhi Muhammed Gavs (ö. 1563), Havz-ı Hayat`ın Arapça nüshasını Bahru`l-Hayat başlığı ile Farsçaya tercüme etmiştir.

Risalenin, çoğunluğu İstanbul`da olmak üzere, yaklaşık kırk beş Arapça nüshası mevcuttur. Havz-ı Hayat, 19`uncu yüzyılın sonlarına doğru Arapça metin esas alınarak, iki defa Osmanlı Türkçesine tercüme edilmiştir. Eser, İstanbul`daki Mevlevi tarikatı çevrelerinde revaç bulmuştur.