Bozok 1575 - İskan ve Nüfus

Bozok Sancağı XVI. yüzyıl sonlarında, büyük bölümü bugünkü Yozgat il sınırlarının önemli bir kısmı ile Sivas’a bağlı Şarkışla ve Gemerek ilçeleri, ayrıca Kayseri ili Felahiye bölgesi ve bağlı bazı köyleri içine alacak şeklide geniş bir coğrafyayı kapsıyordu. Sancak, bu bölgeyi XV. yüzyıl başlarından beri yaylak ve kışlak olarak kullanan Bozoklu Türkmen kabile ve cemaatlerin yerleşimi ile oluşmuştu. Bozok Sancağı’nda 1575 tarihinde 13 nahiye ve 629 köy vardı. Elinizdeki çalışmada sancaktaki bu iskan süreci ve nüfus yapısının analizi; 629 köyün bir listesi, köy yerleşim haritaları ile 1975 tarihli Bozok Sancağı Kanunnamesine yer verildi. Çalışma, Bozok Sancağının Osmanlı idari teşkilatına daihil olduktan yaklaşık elli yıl sonraki kompozisyonunu yansıtmaktadır. Ana kaynak olarak Ankara TKGM Kuyûd-ı Kadime Arşivi’nde bulunan Hicri 983 (1575-76) tarihli iki ciltlik tahrir defterinin oluşturduğu bu çalışmada, Kültür Bakanlığı tarafından 1989 yılında yapılan ilk baskısında yer alan dizgi, baskı ve bilgi hataları gözden geçirilmiş ve düzeltilmiştir. Ayrıca bu yayında, farklı tarih ve yerlerde yayımlanmış Bozok’la ilgili iki makaleye de yer verilmiştir. Bozok Sancağı özelinde Osmanlı Klasik Dönemi iskân ve nüfus çalışmaları için hâlâ önemini koruyan problemler ve bunların analiz yöntemleri konusunda güncelliğini koruduğu düşüncesinden yol çıkarak alana katkı sağlamaya devam edeceği ümidiyle...