DGS yani Dikey Geçiş Sınavı, meslek yüksekokulları ile açık öğretim ön lisans programlarından mezun olan başarılı öğrencilerin lisans programlarına geçiş yapabilmek için girdikleri, sayısal ve sözel bölümden oluşan çoktan seçmeli sınavdır. Sınav ve öğrencilerin yerleştirme işlemleri ÖSYM tarafından yürütülmektedir.
DGS'de adaylara sorulan sorular farklı alanlardan gelen yükseköğretim kurumu mezunlarının cevaplayabilecekleri şekilde hazırlanmaktadır. Adayların sayısal ve sözel içerikli akıl yürütme (muhakeme) becerilerini ölçülmeyi hedeflemektedir.
DGS’ye hazırlananlar ilk olarak mezuniyet alanlarına göre dikey geçiş yapabilecekleri lisans programlarını ve bu programların istediği puan türü, kontenjan gibi bilgileri öğrenmelidir. Puan araştırması yapmalıdır. Dikey Geçiş Sınavı hakkında bilgi edinmelidir. Dikey geçiş yapılacak yükseköğretim lisans programları ve sınav hakkındaki bilgilere internet üzerinden ulaşmak mümkündür.
Dikey Geçiş Sınavı'na çalışan adayların hedefine ve yaşam koşullarına uygun, gerçekçi bir çalışma planı hazırlaması önemlidir. Planlı çalışmak, zamanı verimli kullanmayı, daha huzurlu ve verimli çalışmayı, hedefe daha kolay ulaşmayı sağlayacaktır.
DGS sayısal ve sözel bölüm testleri için okuma hızı ve okuduğunu hızlı şekilde anlama becerisi önemlidir. Adaylar bu becerilerini geliştirmek için günlük paragraf rutinleri oluşturmalıdır ve bol test çözmelidir. Çözülen sorular sınav sorularına paralel olmalıdır.
DGS, sayısal ve sözel bölümden oluşan bir yetenek testidir. Öğrencilerin akıl yürütme becerileri ve soru çözüm hızları sonuç üzerinde etkilidir. 2023-DGS 16 Temmuz 2023 tarihinde uygulanacaktır. Dikey Geçiş Sınavı’na çalışırken dikkat edilmesi gerekenler aşağıda listelenmiştir:
Dikey Geçiş Sınavı sözel bölüm soruları öğrencilerin Türkçeyi anlama, kavramlar arasında ilişki kurabilme, yorumlama, çıkarım yapma, yargılar arasında neden sonuç ilişkisi kurabilme yeteneklerini ölçmektedir. Öğrenciler sınav konularını, çıkmış soruları incelemelidir ve bu incelemeler sonucunda kendine uygun çalışma planı hazırlamalıdır. DGS sözel bölüm konuları şunlardır: sözcükte anlam, cümlede anlam, cümle analizi, cümlede analitik yetenek, paragraf, anlatım bozukluğu ve sözel mantık.
DGS sözel çalışacak öğrenciler için paragraf ve cümlede anlam konuları olmazsa olmazdır. Çünkü sınavda en çok soru çıkan konular paragraf ve cümlede anlamdır. DGS'de ağırlıklı olarak sözel bölümden sorumlu olmayan öğrenciler de paragraf ve cümlede anlam konularındaki soruları cevaplayarak DGS puanını artırabilir. Paragraf ve cümlede anlam konularında başarılı olmak isteyen öğrenciler, kitap okumalıdır ve paragraf sorusu çözmelidir. Kitap okuma alışkanlığına sahip kişilerin paragraf ve cümlede anlam sorularında başarılı olduğu bilinmektedir.
Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı olmak için bol bol soru çözmek lazımdır. Özellikle sözel bölümün büyük bir kısmını oluşturan paragraf sorularında başarılı olmak için rutin bir şekilde paragraf sorusu çözülmelidir. Günlük çözülmesi gereken soru sayısı adayın seviyesine bağlı olarak değişiklik gösterir. Düzenli paragraf sorusu çözen, kitap okuma alışkanlığına sahip öğrenciler DGS sözelde iyi sonuçlar elde etmektedir. Soru çözerken farklı paragraf tiplerinden soru çözmeye dikkat edilmelidir. Paragraf soru çeşitleri şunlardır: ana fikir, yardımcı fikir (olumsuz sorular), konu (duygu, kişilik), başlık, paragraf tamamlama/ araya cümle, paragraf oluşturma, paragrafın ikiye ayrılması, düşüncenin akışını bozan cümle, anlatım biçimleri, düşünceyi geliştirme yolları, paragrafın konusu ve düşsel öğeler/ duyu aktarımı.
Dikey Geçiş Sınavı’na hazırlanırken çözülen sorular öğrencilerin bilgilerini pekiştirmelerini ve soru türlerine hâkim olmalarını sağlayarak öğrencileri sınava hazırlamaktadır. Hazırlık kitabı seçerken uzmanların tavsiye ettiği kaynaklara ilgi gösterilmelidir. Alınacak test kitabı ve denemelerde bulunan soruların DGS çıkmış sorular ile paralel olup olmadığına bakılmalıdır.
DGS sözel çalışırken internetten yararlanmak mümkündür. Çeşitli platformlarda DGS sözel konu anlatım, soru çözüm videoları yayımlanmıştır. Konu çalışmak için video izlemek sonra da soru çözmek öğrenilen bilginin kalıcı hale gelmesini sağlayacaktır. Konu çalışması bittikten sonra DGS sözel çıkmış sorular çözülmelidir. DGS sözel çıkmış sorulara ÖSYM'nin sayfasından ve çeşitli yayınevlerinin hazırladığı DGS çıkmış sorular kitaplarından ulaşmak mümkündür.
DGS'ye 1-2 ay kaldığında deneme çözmeye ağırlık verilmelidir. Denemeler tıpkı sınavdaymış gibi süre tutularak çözülmelidir. Deneme çözerken süre tutmak sınav için pratik yapmayı ve adayların DGS'de kendilerine verilen süreyi daha iyi kontrol etmesini sağlamaktadır. Çözülen denemelerin netleri kontrol edilmeli, yanlış yapılan soruların neden yanlış yapıldığı tespit edilmelidir. Hata yapılan konuların tekrar edilmesi net sayısını artıracaktır.
DGS sözel çalışırken her adayın kendi notlarını oluşturması lazımdır. Kişinin kendi anladığı şekilde, kendi kelimelerinden oluşan notlar çıkarması verimliliğini artıracaktır. Çalışma döneminin ilerleyen zamanlarında geri dönüp tekrar edilmesi gereken konular olabilir. Tekrar edilecek konular adayın kendi çıkardığı notlardan çalışıldığında daha kolay hatırlanmaktadır.
DGS sözel mantık çalışacak öğrenciler öncelikle sınav konularını ve çıkmış soruları incelemelidir. DGS sözel mantıkta öğrencilerin karşısına çıkan soru tipleri şunlardır: çıkarım soruları, şifreleme soruları, sıralama soruları, yer-konum bildiren sorular, yer-yön bildiren sorular, özne-nesne ilişkili sorular, tablo yorumlama soruları. Sınavdan iyi bir sözel puanı almak isteyen öğrenciler DGS sözel mantık sorularına önem vermelidir.
DGS sözel mantık konularına çalışırken konu anlatım kitaplarından ve konu anlatım videolarından yararlanmak mümkündür. Konu çalışmak için kaynak seçimi yaparken uzmanların önerileri dikkate alınmalıdır. DGS için seçilecek tüm kaynaklar uzmanlar tarafından önerilen, kaliteli kaynaklar olmalıdır.
Dikey Geçiş Sınavı sözel mantık soruları için tablo kurmak ve grafik yorumlamak oldukça önemlidir. Sözel mantık soruları, çözümü zaman alan sorulardır. Çözüm hızını artırmak ve doğru cevaba ulaşabilmek için çözüme adım adım gidilmelidir. Soruda verilen bilgiler not edilmelidir. Soruda verilen ve verilmeyen bilgilerin not edilmesi doğru cevaba kısa sürede ulaşmayı sağlayacaktır.
DGS sözel mantık konu çalışmasını bitiren öğrenciler, soru çözmeye ağırlık vermelidir. DGS sözel mantık çıkmış sorular ve çıkmış sorulara paralel sorular içeren testler çözülmelidir. Soru çözerken önemli olan istikrardır. Her gün düzenli şekilde sözel mantık sorusu çözmek net sayısını artıracaktır.
DGS Sözel çalışırken kullanılabilecek birçok konu anlatım ve test kitabı, deneme vardır. DGS Sözel çalışırken kullanılabilecek 10 kaynak aşağıda listelenmiştir:
DGS sayısal, sayılar- cebir, geometri ve sayısal akıl yürütme sorularından oluşmaktadır. Ağırlıklı olarak sayısal alan öğrencilerinin sorumlu olduğu bölümdür. Fakat sözel ve eşit ağırlık bölümü öğrencilerini de ilgilendirmektedir. Matematik sorusu çözmek sözel ve eşit ağırlık bölümü öğrencilerinin DGS puanını yükseltecektir.
DGS matematik soruları öğrencilerin temel matematik kavramları arasında ilişki kurabilme, çözme becerilerini ölçmektedir. Öğrenciler, ders çalışmaya başlamadan önce sınav konularını ve çıkmış soruları incelemelidir. Ders çalışma planı hazırlamalıdır. DGS sayısal bölüm konuları şunlardır: temel kavramlar, sayılar, bölme ve tam bölünebilme kuralları, asal çarpanlara ayırma – OBEB – OKEK, rasyonel sayılar, üslü sayılar, köklü sayılar, özdeşikler ve çarpanlara ayırma, eşitsizlik - mutlak değerler, oran – orantı, problemler, fonksiyon – işlem – modüler aritmetik, permütasyon – kombinasyon – olasılık, tablo ve grafikler; sayısal mantık ve geometri konuları.
DGS’ye çalışan her öğrencinin yapısı, bilgi seviyesi ve yaşam koşulları farklıdır. Bu da matematik çalışırken uygulanacak planın her öğrencinin kendisine özel olmasını gerektirmektedir. Başarı için gereken şey azimdir. İyi bir çalışma planı oluşturan ve bu plana disiplinli bir şekilde uyan öğrencilerin hedefine ulaşması kolaylaşacaktır.
Dikey Geçiş Sınavı matematik çalışacak öğrenciler, konu çalışmak için konu anlatım videolarından ve konu anlatım kitaplarından yararlanabilir. DGS matematik konu anlatım videolarına internet üzerinden ulaşmak mümkündür. Konu anlatım kitabı seçerken uzmanlar tarafından önerilen, kaliteli, yeni nesil kaynaklar tercih edilmelidir. Konu eksiklerini videolar ve kitaplarla tamamlayan öğrenciler, öğrendikleri bilgileri soru çözerek pekiştirmelidir. Çözülecek sorular DGS matematik çıkmış sorulara paralel olmalıdır. Yani sınav sistemine uygun sorular çözülmelidir.
DGS matematik için formül kâğıtları hazırlamak yararlıdır. Hem konu çalışması yaparken hem de soru çözerken formül kâğıtlarından faydalanmak mümkündür. Formül kâğıtları unutulan bilgilerin hızlı hatırlanmasını da sağlamaktadır. Çözülen soru sayısı arttıkça formül kâğıtlarına duyulan ihtiyaç azalacaktır, kâğıtlardaki tüm formüller öğrenilmiş olacaktır.
Dikey Geçiş Sınavı’na giren öğrencilerin hedefi yüksek net yapmaktır. DGS matematikten yüksek net yapmak için çalışma döneminde bol soru çözülmelidir. Öğrenciler çalıştıkları her 4-5 konuda bir başa dönüp hızlıca tekrar yapmalıdır ve geldikleri yere kadar karışık test çözmelidir. Karışık test çözmek, genel tekrar yapmayı ve soru çeşitlerini öğrenmeyi sağlayacaktır.
Dikey Geçiş Sınavı matematik çalışmanın son aşaması deneme çözmektir. Öğrenciler DGS'ye 1-2 ay gibi kısa bir süre kaldığında deneme çözmeye ağırlık vermelidir. Günde en az 1 deneme çözülmelidir. Matematik denemelerinde her konudan soru bulunmaktadır. Bu da genel tekrar yapmayı sağlayacaktır. Deneme çözerken süre tutulmalıdır. Süre tutarak deneme çözmek, soru çözüm hızını görmeyi sağlayacaktır.
DGS matematikte en çok problemler konusundan soru gelmektedir. Çalışma döneminde problemler konusuna ağırlık verilmelidir. Sayısal mantık sorularında ise öğrenciler ALES tarzında soru tipleriyle karşılaşmaktadır.
DGS’de öğrencilerin karşısına toplam 6-9 geometri sorusu çıkmaktadır. Geometri sorularının konuları şunlardır: geometrik kavramlar ve doğruda açılar, çokgenler ve dörtgenler, çember ve daire, analitik geometri ve katı cisimler.
Dikey Geçiş Sınavı için geometri çalışacak öğrenciler önce matematik konularına çalışmalıdır. Matematik konularında ilerledikten sonra geometri çalışmak, çalışma sürecinin daha hızlı ilerlemesini sağlayacaktır. Cebir ve problemler konularını bitiren öğrenciler geometri çalışmalarından daha iyi verim almaktadır.
DGS geometride iyi netler elde etmek için düzenli çalışmak önemlidir. Dikey Geçiş Sınavı geometri çalışan öğrenciler, çeşitli konu anlatım videolarından ve kitaplardan yararlanabilir. Çalışmak için seçilen kaynaklar öğrencilerin seviyesine uygun olmalıdır. Her bilgi seviyesine uygun konu anlatım ve test kitabı vardır.
DGS geometri konularında adım adım ilerlenmelidir. Tüm özellikler bir anda ezberlenmeye çalışılmamalıdır. Tüm özellikleri ezberlemeye çalışmak öğrencileri yormaktadır ve daha fazla stres yaşamalarına sebep olmaktadır. Stres seviyesi arttıkça ders çalışırken alınan verim azalacaktır. Geometri için en iyi öğrenme yolu uygulamadır. Soru çözmenin yanında soru çözüm videoları izlemek de çeşitli çözüm yollarını keşfetmeyi sağlayacaktır.
DGS Sayısal çalışırken kullanılabilecek birçok deneme, konu anlatım ve test kitabı vardır. DGS Sayısal çalışırken kullanılabilecek 10 kaynak aşağıda listelenmiştir:
DGS'ye kaç ay çalışılacağı kişiden kişiye değişmektedir. Dikey Geçiş Sınavı’na önceden girmiş olan öğrenciler, sınava önceden de çalıştığı için kısa bir tekrarla konuları hatırlayabilmektedir. Hızlıca soru ve deneme çözmeye geçerek kısa sürede DGS’ye hazırlanabilirler. Dikey Geçiş Sınavı’na ilk kez girecek öğrencilerin çalışma süresi de günde kaç saat ders çalışabileceklerine göre değişmektedir. Yaşam koşulları uzun saatler ders çalışmaya elverişli olan öğrencilerin sınava hazırlık süresi, ders çalışmaya fazla vakit ayıramayan öğrencilere göre daha kısa olmaktadır.
DGS’ye hazırlanırken günde kaç soru çözülmesi gerektiği kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Fakat öğrenciler DGS’ye hazırlanırken her gün çözebildiği kadar çok soru çözmelidir. Her öğrencinin soru çözme hızı ve soru çözmeye ayırabileceği süre farklıdır. Kimi öğrenci 1 saatte 80 soru çözebilirken kimi öğrenci 1 saatte 40 soru çözebilmektedir. Önemli olan soru çözerken verim almaktır.
Dikey Geçiş Sınavı için paragraf soruları önemlidir. Her gün en az 15-25 paragraf sorusu çözülmelidir. Soru çözerken süre tutulmalıdır. Süre tutarak soru çözen öğrenciler, zamanla soru çözme hızlarının arttığını görecektir. Soru çözdükten sonra cevaplar kontrol edilmelidir. Yanlış yapılan sorularda hatanın nedeni tespit edilmelidir. Eksik olunan konular tekrar edilmelidir.
DGS’ye çalışırken çıkmış sorular çözülmelidir. Uzmanlar, Dikey Geçiş Sınavı’na girecek öğrencilere sınavdan önce DGS çıkmış sınav sorularını çözmelerini önermektedir. Çıkmış sorular, Dikey Geçiş Sınavı hazırlık döneminde öğrencilere rehberlik etmektedir. Soru tekniklerini öğrenmeyi, doğru bir DGS stratejisi oluşturmayı ve sınav stresini azaltmayı sağlamaktadır. Bir konu çalıştıktan sonra mutlaka o konuyla ilgili geçmiş yıllarda çıkmış sorulara bakılmalıdır.
Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı olmak için oldukça önemli olan çıkmış sorulara ÖSYM'nin internet sitesinden ve basılmış çeşitli kaynaklardan ulaşmak mümkündür. DGS çıkmış soruları içeren 5 kaynak aşağıda listelenmiştir:
DGS öğrencisi kitap okumalıdır. Dikey Geçiş Sınavı’na girecek öğrenciler hızlı okuma ve okuduğunu hızlı anlama becerilerini geliştirmelidir. Bu becerilerin gelişmesi için kitap okumak lazımdır. Kitap okumak kelime dağarcığını geliştirmektedir, hafızayı güçlendirmektedir, stresi azaltmaktadır, mantık ve muhakeme yeteneklerini geliştirmektedir, konsantrasyonu güçlendirmektedir ve okuduğunu anlama becerisini artırmaktadır. Tüm bu faydalar da Dikey Geçiş Sınavı’na giren öğrencilerin sınavda başarılı olmasını sağlamaktadır.
Dikey Geçiş Sınavı’na hazırlanan öğrencilerin, hedeflerine ulaşabilmesi için zamanlarını iyi yönetmesi lazımdır. Bu nedenle DGS'ye çalışan öğrencilerin kitap okumaya fazla zaman ayıramaması normaldir. Kısıtlı zamanda okunabilecek, fazla hacimli olmayan kitaplar Dikey Geçiş Sınavı’na çalışan öğrenciler için idealdir.
DGS’ye yani Dikey Geçiş Sınavı’na girecek öğrencilerin okuyabileceği 3 kitap aşağıda listelenmiştir:
