12 Kasım 2021

Cemal Süreya Kimdir? Cemal Süreya Hayatı, Başarıları ve Eserleri

Cemal Süreya Kimdir?

Cemal Süreya (1931, Erzincan - 9 Ocak 1990, İstanbul) ya da gerçek adıyla Cemalettin Seber, şiir, mektup, antoloji, çeviri, deneme, günlük, inceleme ve söyleşi türlerinde 22 adet eser kaleme almış İkinci Yeni şiir akımının usta kalemi Türk şair, yazar ve çevirmendir.

Cemal Süreya, 1931 yılında Erzincan'da, Pülümür'den Erzincan'a göç eden Kürt ve Alevi bir ailede dünyaya gelmiştir. Annesi Gülbeyaz (nüfus kayıtlarında Güllü) Hanım, babası ise Hüseyin Seber’dir. Perihan, Ayten ve Kemal adlarını taşıyan üç kardeşi vardır. Kemal adını taşıyan kardeşi henüz bir yaşında iken vefat etmiştir. 1938 yılında yaşanan Dersim İsyanı sonrasında ailesi ile birlikte Bilecik'e sürülen Cemal Süreya'nın annesi Güllü Hanım, sürgünün altıncı ayında, henüz 23 yaşındayken yaptığı düşük sonucu meydana gelen kanamadan dolayı vefat etmiştir. Annesi öldüğünde Cemal Süreya henüz 7 yaşındadır.

Cemal Süreya, ismi üç isimli şairlere benzesin diye Cemalettin Seber olan ismine Süreyya’yı da eklemiştir. Sonrasında Cemal Süreyya’yı kullanmaya başlamıştır. Hafızasına çok güvenen şair, telefon numarasını ezberden söyleyeceğine dair bir iddiaya girmiş, kaybederse soyadından bir harfi atacağını belirtmiştir. İddiayı kaybeden şair soyadından “s” harfini atmış ve Cemal Süreya adını kullanmıştır.

Cemal Süreya, tembel, kuşkucu ve utangaç bir karakteri vardır.. Fiziksel olarak ise tıknaz, orta boylu, esmer ve kara kaşlı kara gözlü bir dış görünüşe sahiptir. . Bir dönem geçimini dergi çıkararak sağlamaya çalışan şairin çıkardığı ilk dergiler ilkokul dönemine denk gelmektedir. En bilinen dergisi 1965 yılında çıkardığı " Papirüs"tür. 9 Ocak 1990 Salı günü şeker koması geçiren şairin cenazesi 11 Ocak 1990 tarihinde Şişli Camii'nden kaldırılmıştır.

Cemal Süreya Eserleri Nelerdir?

Cemal Süreya’nın 22 adet şiiri aşağıda listelenmiştir.

Üvercinka

Sen Varsın Gecede

Göçebe

Beni Öp Sonra Doğur Beni

Sıcak Nal

Güz Bitigi

Sevda Sözleri

Yabancı Yayınlar

Şapkam Dolu Çiçekle

On üç Günün Mektupları

Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi

Güvercin Curnatası

Uçurumda Açan
Günler
99 Yüz İzdüşümler/Söz Senaryosu
Aydınlık Yazıları/Paçal
Oluşum'da Cemal Süreya
Folklor Şiire Düşman
Mülkiyeli Şairler
100 Aşk Şiiri
Papirüs'ten Başyazılar
Günübirlikler

Cemal Süreya'ın İlk Eseri Nedir?

Cemal Süreya’nın ilk kitabı 1958 yılında yayımlanan “Üvercinka” isimli şiir kitabıdır.

Cemal Süreya'nın Kaç Tane Eseri Vardır?

Cemal Süreya’nın bilinen eserlerinin sayısının toplamı 22’dir.

Cemal Süreya Şiirleri

Cemal Süreya’nın şiirleri aşağıda listelenmiştir.

San
Gül
Önceleyin
Şiir
Adam
Güzelleme
Aşk
Dalga
Kanto
İngiliz
Cıgarayı Attım Denize
Üçgenler
Şiir
Türkü
Elma
Sizin Hiç Babanız Öldü mü
Hamza
Hamza Süiti
Şu da Var
Süveyş
Aslan Heykelleri
Hür Hamamlar Denizi
Nehirler Boyunca Kadınlar Gördüm
Afrika
Onların Yani Sizin
TK
Bun
Üvercinka
Balzamin
Sürek Avı
Gazel
Yazmam Daha Aşk Şiiri
Bir Park Konuşkanı Üstüne
Ülke
Öğle Üstü
Kars
Terazi Türküsü
Tabanca
Rokoko
Kaçak
Cellat Havası
Resim
Tristram
Yağmurun Yağması İyidir
Az Yaşadıksa da
Göçebe
Mola
Arka Güneş
İşte Tam Bu Saatlerde
Bir Kentin Dışardan Görünüşü
Kişne Kirazını ve Göç, Mevsim
Beni Öp Sonra Doğur Beni
Sımsıcak, Çok Yakın, Kirli
Yırtılan İpek Sesiyle
Burkulmuş Altın Hali Güneşin
Yüreğin Yaban Argosu
Yunus ki Sütdişleriyle Türkçenin
Kan Var Bütün Kelimelerin Altında
Vakit Var Daha
Çay Bahçesi
Mardin
Sayım
Kurt
Kalın Abdal
İki Şey
Yeraltı
Türkü
Çeşme, Küçük Kız, Ozan ve Öbürleri
Onlar İçin Minibüs Şarkısı
Kahvaltı
Teknokratlar
Tek Yasak
Seviş Yolcu
Düello
Dikkat, Okul Var!
Dört Mevsim
Banko
Uçurumda Açan
Üzerinden Sevişmek
Nü
İp
Yakın
Özür
Mut(suz)
Striptiz
Var
Karne
Ama Senin
Taşıran Damla
Bir Çiçek
Ğ Vitamini
Bir Büst İçin Elli Yıl Sonra Söylenmiştir
İlhan’ın Anısına Türküler
Mübeccel İzmirli
Fotoğraf
Ölüm
Ceyhun Atuf Kansu
Kısa Türkiye Tarihi
Heykel
Camdan
Bu Bizimki
Adı İlhan Berk Olan Şiir
Behçet Necatigil Şiirlerini Nereye Yazardı
Yazgıcı Şiir
Dilekçe
Sıcak Nal
8.10 Vapuru
Tercan
Edip Cansever
Açılmamış Kapılar
Lavanta
Karacaoğlan
1994 Eliyle, Samanyolu’na
Turgut Uyar
Yaz Sonu
Sevincelik
Türkü
Sigarayı Bırakanın Şiiri
Dostluklar İçin Düzyazı
Kısa Türkiye Tarihi 1
Kısa Türkiye Tarihi 2
Kısa Türkiye Tarihi 3
Kısa Türkiye Tarihi 4
Kısa Türkiye Tarihi 5
Kehanet 1985
Söz Yitimi
Anısı
Düşüncesi Değil, Kendisi
Siz, Saatleri
İki Kalp
Eşdeğeriyle Yan
Atı’lar Deltalara
Çekirge Bulutu
Sülünün Yüzü
İlkokulu Bitirdiği
Bilgisayar Olarak
Afyon Garındaki
Daha Ben
İçtim O
Bir Mineli
Metinlerde Buluştuk
Küçük Anne
18 Aralık
Hiçbir Semtte
Mutsuzluk Gülümseyerek
Bir Kış
Piri Reis
Bir Çiçek
Gece Bitkilerinden
Şarkı
Şarkısı-Beyaz
Üç Adet Yıldız
Hafta Sekiz
Di Gel
Çıkmaz Sinir
Güllüm-Kuşak
Ölmüştük
Şiir
Eski Kadınlar
Piyale
Gölge Oyunu
Kesik
555 K
Saat Beş
Mezartaşı Çiçekleri
Kısa
Perdeli
Bent Kapağı
Kürtler ve Arnavutlar
İntihar
Hükümet
Göller Denizler
Park
Şarap
Üstü Kalsın
İlhami Bekir İçin
Alın Yazıları
Ahmet Köksal İçin
İkinci Yeni
Eray Canberk İçin
Ercüment Uçarı İçin
SEK İçin
Ölüler Diriler
[Sevgilim ben şimdi...]
[Sevgilim bir günün ortası şimdi...]
Bugün Ne?
Korkarak Vinç!
Roman Okudum Seni Düşündüm
Sesin Senin
Düello
Gitsin Efendim
Yabancı Dil
Dikkat Okul Var!
[Biliyorum sana giden yollar kapalı]
[Bugün hava güzel diye bağırdı]
[Bu yaşta]
Övünme
Bugün Hava Güzel

GÜZELLEME

Bak bunlar ellerin senin bunlar ayakların

Bunlar o kadar güzel ki artık o kadar olur

Bunlar da saçların işte akşamdan çözülü

Bak bu sensin çocuğum enine boyuna

Bu da yatak olduğuna göre altımızdaki

Sabahlara kadar koynumda yatmışsın

Bak bende yalan yok vallahi billahi

Sen o kadar güzelsin ki artık o kadar olur

İşe bak sen gözlerin de burda

Gözlerinin ucu da burda yaşamaya alışık

İyi ki burda yoksa ben ne yapardım

Bak çocuğum kolların işte çıplak işte

Bak gizlisi saklısı kalmadı günümüzün

Gözlerin sabahın sekizinde bana açık

Ne günah işlediysek yarı yarıya

Sen asıl bunlara bak bunlar dudakların

Bunların konuşması olur öpülmesi olur

Seni usulca öpmüştüm ilk öptüğümde

Vapurdaydık vapur kıyıdan gidiyordu

Üç kulaç öteden İstanbul gidiyordu

Uzanmış seni usulca öpmüştüm

Hemen yanımızdan balıklar gidiyordu

AŞK

Şimdi sen kalkıp gidiyorsun. Git.

Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar. Gitsinler.

Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin

Oysa Allah bilir bugün iyi uyanmıştık

Sevgiyeydi ilk açılışı gözlerimizin sırf onaydı

Bir kuş konmuş parmaklarıma uzun uzun ötmüştü

Bir sevişmek gelmiş bir daha gitmemişti

Yoktu dünlerde evelsi günlerdeki yoksulluğumuz

Sanki hiç olmamıştı

Oysa kalbim işte şuracıkta çarpıyordu

Şurda senin gözlerindeki bakımsız mavi, güzel laflı

İstanbullar

Şurda da etin çoğalıyordu dokundukça lafların

dünyaların

Öyle düzeltici öyle yerine getiriciydi sevmek

Ki Karaköy köprüsüne yağmur yağarken

Bıraksalar gökyüzü kendini ikiye bölecekti

Çünkü iki kişiydik

Oysa bir bardak su yetiyordu saçlarını ıslatmaya

Bir dilim ekmeğin bir iki zeytinin başınaydı doymamız

Seni bir kere öpsem ikinin hatırı kalıyordu

İki kere öpeyim desem üçün boynu bükük

Yüzünün bitip vücudunun başladığı yerde

Memelerin vardı memelerin kahramandı sonra

Sonrası iyilik güzellik.

ÜVERCİNKA

Böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden

En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu

kesmemeye

Laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız

Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun

Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez

Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Aydınca düşünmeyi iyi biliyorsun eksik olma

Yatakta yatmayı bildiğin kadar

Sayın Tanrıya kalırsa seninle yatmak günah, daha neler

Boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının

Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde

Her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor

Bütün kara parçaları için

Afrika dahil

Senin bir havan var beni asıl saran o

Onunla daha bir değere biniyor soluk almak

Sabahları acıktığı için haklı

Gününü kazanıp kurtardı diye güzel

Birçok çiçek adları gibi güzel

En tanınmış kırmızılarla açan

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Birlikte mısralar düşünüyoruz ama iyi ama kötü

Boynun diyorum boynunu benim kadar kimse

değerlendiremez

Bir mısra daha söylesek sanki her şey düzelecek

İki adım daha atmıyoruz bizi tutuyorlar

Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar

Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna

diziyorlar

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Burda senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası

Kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katılırkenki

Padişah gibi cesaretti o, alımlı değme kadında yok

Aklıma kadeh tutuşların geliyor

Çiçek Pasajında akşamüstleri

Asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor

Bütün kara parçalarında

Afrika hariç değil

BENİ ÖP SONRA DOĞUR BENİ

Şimdi

utançtır tanelenen

sarışın çocukların başaklarında.

Ovadan

gözü bağlı bir leylak kokusu ovadan

çeviriyor o küçücük güneşimizi.

Taşarak evlerden taraçalardan

gelip sesime yerleşiyor.

Sesimin esnek baldıranı

sesimin alaca baldıranı.

Ve kuşlara doğru

fildişi: rüzgarın tavrı.

Dağ: güneş iskeleti.

Tahta heykeller arasında

denizin yavrusu kocaman.

Kan görüyorum taş görüyorum

bütün heykeller arasında

karabasan ılık acemi

- uykusuzluğun sütlü inciri -

kovanlara sızmıyor.

Annem çok küçükken öldü

beni öp, sonra doğur beni.

SAYIM

Ayışığında oturduk

Bileğinden öptüm seni

Sonra ayakta öptüm

Dudağından öptüm seni

Kapı aralığında öptüm

Soluğundan öptüm seni

Bahçede çocuklar vardı

Çocuğundan öptüm seni

Evime götürdüm yatağımda

Kasığından öptüm seni

Başka evlerde karşılaştık

İliğinden öptüm seni

En sonunda caddelere çıkardım

Kaynağından öptüm seni

Cemal Süreya Kaç Tane Şiir Yazmıştır?

Cemal Süreya’nın bilinen şiirlerinin sayısı 200’den fazladır.

Cemal Süreya En İyi Şiiri Hangisidir?

Cemal Süreya’nın en ünlü şiiri “Üvercinka” dır.

Cemal Süreya İlk Şiiri Hangisidir?

Cemal Süreya'nın ilk şiiri 8 Ocak 1953 yılında Mülkiye dergisinde yayımlanan "Şarkısı-Beyaz"dır.

Cemal Süreya Bestelenen Şiirleri

Cemal Süreya’nın bestelenen şiirlerinden bazıları besteleyen kişilerin isimleri ile birlikte aşağıda listelenmiştir.

Dört Nal - Manuş Baba
Sayım - Sezen Aksu
Hüznün Kuşları – Mazhar Alanson

Cemal Süreya Şiirlerinin Özellikleri Nelerdir?

Cemal Süreya, şiirlerinde komedi ve trajediyi yan yana kullanmıştır. Şiiri bir başkaldırı olarak görmüş, kural tanımayacağına inanmıştır. Bu nedenle de şiirde mantık ve gramatikal deformasyonlar yapmıştır. Dilin insanlar sarsması gerektiğini düşünmüştür. Kamusal dil ile bireysel dili birleştirmiştir ve bu farklı bir ifade kalıbının yolunu açmıştır. Cemal Süreya şiirinde Türkçenin gücünden faydalanmıştır. Şiirlerde kendine has imgeler kullanmıştır. Her şeyin şiire konu olabileceğini savunmuştur. Şiirlerinde hem Batı edebiyatının kaynaklarından hem de Doğu edebiyatının kaynaklarından yararlanmıştır. Anonimlikten uzak, bireyin kendi biricikliğini ortaya çıkarmaya çalışan şiirler kaleme almıştır. Aşk, erotizm, bireysellik, yalnızlık, ölüm, kadın ve cinsellik Cemal Süreya’nın en sık kullandığı temalardır. Şiirlerinde laytmotif ve portmanto kelime kullandığı görülmektedir.

Cemal Süreya Şiirleri Hangi Türdedir?

Cemal Süreya’nın şiirleri çoğunlukla serbest nazım türündedir.

Cemal Süreya'nın Şiir Anlayışı Nedir?

Cemal Süreya, İkinci Yeni şiir anlayışına sahiptir. İkinci Yeni şiiri “Yeniyi deneyen, dünya görüşü, yetişme şekilleri ve beslenme kaynakları bakımından birbirinden çok farklı olan şairlerin eserlerinde sonradan tespit edilen benzerliklere dayanan” şiir hareketine verilen isimdir.

Cemal Süreya Şiirlerinde Hangi Ölçüyü Kullanmıştır?

Cemal Süreya, şiirde ölçü kullanımına dikkat etmemiştir.

Cemal Süreya Şiirlerinde Hangi Kafiyeyi Kullanmıştır?

Cemal Süreya’nın şiirlerinde gözle görünür bir kafiye kullanımı yoktur.

Cemal Süreya Şiirleri Nerelerde Yayımlanmıştır?

Cemal Süreya’nın şiirlerinin yayımlandığı yerler aşağıda listelenmiştir.

Papirüs Dergisi
Mülkiye Dergisi
Yeditepe Dergisi
Yenilik Dergisi
Fakülte dergisi Kazgan
Pazar Postası
Vatan Gazetesi
Su Dergisi
Şehir Dergisi
Yeni Dergi
Soyut Dergisi
Yeni A Dergisi
Milliyet Sanat Dergisi
Gergedan Dergisi
Gösteri Dergisi
Oluşum Dergisi
Aydınlık Gazetesi
Çocukça Dergisi
2000'e Doğru Dergisi
Çağrı Gazetesi
Politika Gazetesi’dir.

Cemal Süreya Düz Yazıları

Cemal Süreya’nın 10 adet düz yazısı aşağıda listelenmiştir.

Şapkam Dolu Çiçekle
Günübirlikler
Onüç Günün Mektupları
Günler
99 Yüz İzdüşümler/Söz Senaryosu
Aydınlık Yazıları/Paçal
Oluşum'da Cemal Süreya
Folklor Şiire Düşman
Papirüs'ten Başyazılar
Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi

Cemal Süreya Mektupları

Cemal Süreya’nın mektupları “On Üç Günün Mektupları” ismi ile kitaplaştırılmıştır.

Cemal Süreya Antolojileri

Cemal Süreya’nın 2 adet antolojisi aşağıda listelenmiştir.

Mülkiyeli Şairler
100 Aşk Şiiri

Cemal Süreya Söyleşileri

Cemal Süreya’nın söyleşileri "Güvercin Curnatası" adı altında kitaplaşmıştır.

Cemal Süreya Çevirileri

Cemal Süreya’nın 33 adet çevirisi aşağıda listelenmiştir.

Küçük Prens
Sade'ı Yakmalı mı?
Yeşil Papa
Aşkın Suçları
Vadideki Zambak
Goriot Baba
Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması
Dine Karşı Düşüncenin Tarihi
Meyhane
Bir Delikanlının Romanı
Emeğin ve Emekçilerin Tarihi
Faşizmin Analizi
Kırmızı Balon
Yarını Bilen Adam Nostradamus
Eski insanlar eski evler: XIX. yüzyıl Beyoğlu'nun sosyal topografyası
Kürtler: Sosyolojik ve tarihi inceleme
Sosyoloji Tarihi
Yürek ki Paramparça
Çin Uyanınca
Venezuela Makiliklerinde Dougles Bravo konuşuyor Ulusal kurtuluş cephesi
Mutluluk Getiren Seks
Toplumbilim Tarihi
Gönül ki Yetişmekte
Bir Tanem
Büyük Ahlak Doktrinleri
Milli Kurtuluş Cephesi
Gök Cephesi
Palto
32 Saat Özgürlük
Gelinlik Kız
Bir Aşk Kırgınının Şarkısı
Günümüzde Sağcı Fikirleri
Amerika Birleşmemiş Devletleri

Cemal Süreya Denemeleri

Cemal Süreya’nın 10 adet denemesi aşağıda listelenmiştir.

Toplu Yazılar 1
Toplu Yazılar 2
Uzat Saçlarını Frigya
Folklor Şiire Düşman
Papirüs'ten Başyazılar
Aydınlık Yazıları: paçal
Oluşum'da Cemal Süreya
99-Yüz: İzdüşümler/Söz senaryosu
Günübirlik
Şapkam Dolu Çiçekle

Cemal Süreya Hangi Dönem Yazarıdır?

Cemal Süreya, Cumhuriyet Dönemi yazarıdır.

Cemal Süreya Sanat Anlayışı Nedir?

Cemal Süreya’nın sanat anlayışı “sanat sanat içindir” şeklindedir.

Cemal Süreya Hangi Edebi Akımdan Etkilenmiştir?

Cemal Süreya, Sürrealizm akımından etkilenmiş olsa da bu akımı bütünüyle benimsememiştir.

Cemal Süreya Kimlerden Etkilenmiştir?

Cemal Süreya’nın etkilendiği bazı isimler aşağıda listelenmiştir.

Cemal Süreya, Dostoyevski’den etkilenişini “1944 yılında Dostoyevski’yi okudum. O gün bu gündür huzurum yoktur.” sözleriyle anlatmıştır.

Cemal Süreya'nın Edebiyat İçin Önemi Nedir?

Cemal Süreya, İkinci Yeni’nin öncü şairlerinden olması ve Humor adı verilen hafif alaysı üslubu, orijinal imgeleri ile Türk şiirinde önemli bir yere sahip olmuştur. Behçet Necatigil, Cemal Süreya için “ buluşları ve söyleyiş biçimiyle İkinci Yeni şiirinin karanlığını giderdi; gelenekten yenilik yarattı; zarif parıltılı şiirler yazdı” demiştir.

Cemal Süreya'nın Eserleri Nerelerde Yayımlanmıştır?

Cemal Süreya’nın eserlerinin yayımlandığı yerlerden bazıları aşağıda listelenmiştir.

Papirüs Dergisi
Mülkiye Dergisi
Yeditepe Dergisi
Yenilik Dergisi
Fakülte dergisi Kazgan
Pazar Postası
Vatan Gazetesi
Su Dergisi
Şehir Dergisi
Yeni Dergi
Soyut Dergisi
Yeni A Dergisi
Milliyet Sanat Dergisi
Gergedan Dergisi
Gösteri Dergisi
Oluşum Dergisi
Aydınlık Gazetesi
Çocukça Dergisi
2000'e Doğru Dergisi
Çağrı Gazetesi
Politika Gazetesi’dir.

Cemal Süreya'nın Memuriyet Hayatı

Cemal Süreya, memuriyet hayatına 25 Kasım 1954 tarihinde Eskişehir Vergi Dairesinde stajyer olarak başlamıştır. Eskişehir'in ardından da 11 Ağustos 1955'te maliye müfettiş yardımcısı olarak İstanbul'a tayin edilmiştir. 7 Ekim 1958 tarihinde girdiği yeterlilik sınavı sonucunda da beşinci sınıf maliye müfettişliğine yükselmiştir. 1961 yılında “Maliye denetim usulleri ve iktisadi devlet teşekkülleri”ni incelemek üzere Paris’e gönderilmiştir. Burada bir yıl kadar kaldıktan sonra teftiş göreviyle 1963’te Kars ve Ağrı, 1965’te Çanakkale ve Tekirdağ’a gitmiştir ve 1964’te İstanbul’a tayin edilerek geri dönmüştür. Bu görevinden sonra memurluğa bir süre ara veren Cemal Süreya 1971 yılında İstanbul Sirkeci’de Hocapaşa Vergi Dairesinde Kontrolörlüğünde tekrar memuriyete başlamıştır. 1972 tarihinde ise Maliye Tetkik Kurulu Üyesi olarak Ankara’ya atanmıştır.1975 yılının Şubat ayında ise İstanbul Darphane ve Damga Matbaası Müdürlüğüne tayin edilmiştir. 1978 yılında Kültür Bakanlığı Kültür Yayınları Danışma Kurulu üyesi olarak görev yapmıştır. 1982 yılının Şubat ayında da “yüksek bürokrat” olarak emekli olmuştur.

Cemal Süreya'nın Siyasi Görüşleri

Cemal Süreya, hiçbir siyasi partide yer almamış, kendini "sol sempatizanı demokrat aydın" olarak nitelemiş ve düşünce olarak da "formalist" olarak tanımlamıştır. Türkiye'nin kurtulup gelişmesini sosyalizmle olacağını dile getirmektedir. Sosyalizm umutlarını yitirişini ise "dünyanın hiçbir yerinde gerçek anlamda bir sosyalist toplum kurulamadığı için kendi payıma bu umudumu yitirdim" sözleriyle açıklamıştır. Demokrat Parti, Adalet Partisi ve Anavatan Partisi gibi hükümetleri eleştirmiştir.

Cemal Süreya'nın Takma Adları

Cemal Süreya’nın kullandığı takma adlardan bazıları aşağıda listelenmiştir.

Dr. Suat Hüseyin
Ali Fakir
Osman Mazlum
Hasan Basri
Yürüyen Adam
Cemasef
Charles Suarez
Suna Gün
Ali Hakir
Hüseyin Karayazı
Adil Fırat
Ahmet Gürsu
Genco Gümrah
Birsen Sağnak'tır.

En sık kullandığı takma isimler ise “Cemasef” ve Charles Suarez”dir.

Cemal Süreya Kültür ve Sanat Derneği

Derneğin ön kurucuları Üstün Akmen, Hüseyin Alemdar, Uğurtan Atakan, Bedrettin Aykın, Perihan Bakır, Cengiz Bektaş, Egemen Berköz, Erdoğan Ersever, Mehmet Yaşar Günaçgün, Aydın Hatipoğlu, Mehmet Ali Işık, Alpay Kabacalı, İsmet Kemal Karadayı, Sabri Kuşkonmaz, Zuhal Tekkanat ve Günnur Yalçın'dır.

Derneğin yedi kişiden oluşan geçici yönetim kurulu 20 temmuz 2003 günü toplanarak görev bölümü yapmış, derneğin başkanlığına İsmet Kemal Karadayı, ikinci başkan ve genel sekreterliğe ise Bedrettin Aykın, saymanlığa Mehmet Ali Işık, sorumlu üyeliklere de Zuhal Tekkanat, Üstün Akmen, Mehmet Yaşar Günaçgün ve Günnur Yalçın seçilmiştir. Derneğin amacı şair ve yazar Cemal Süreya'yı kültür sanat dünyası ve sevenleriyle birlikte sürekli anmak, yaşatmak ve kitaplarını tanıtmaktır.

2003 yılında kurulan dernek Cemal Süreya Şiir Ödülü'nü vermektedir.

Cemal Süreya Şiir Ödülleri

Cemal Süreya'nın anısına düzenlenen şiir ödülü yarışmasına "Cemal Süreya Şiir Ödülleri" adı verilmektedir. Ödül ilk olarak 1991 yılında verilmiştir. 2001 yılına kadar aralıksız verilen ödül 3 yıl aradan sonra 2004 yılında tekrar verilmeye başlanmıştır. 2004 yılından bu yana ödülü verme işimi Cemal Süreya Kültür ve Sanat Derneği üstlenmiştir. Yarışmada "Yayımlanmış Kitap Ödülü" ve "Yayımlanmamış Dosya Ödülü" olmak üzere iki ödül verilmektedir. 210 yılına kadar bu ödülü kazanmış olan kişiler aşağıda listelenmiştir.

Yayımlanmış Kitap: Metin Altıok, Gerçeğin Öte Yakası - 1991
Özendirme Ödülü: Metin Göz Sim ve Delta - 1991
Yayımlanmış Kitap: Adnan Özer, Zaman Haritası - 1992
Yayımlanmamış Dosya: Süreyya Berfe, Şiir Çalışmaları - 1992
Yayımlanmış Kitap: Enis Batur, Perişey - 1993
Yayımlanmamış Dosya: Sedat Şanver, Haremdeki Kadınlar - 1993
Yayımlanmış Kitap: Yıldırım Türker, Cihangir Kedileri - 1994
Yayımlanmamış Dosya: Ali Asker Barut, Üsküdar Şiirleri - 1994
Yayımlanmış Kitap: Hulki Aktunç, Istıraplar Ansiklopedisi - 1995
Yayımlanmamış Dosya: Hakan Savlı, Unutulmuş Çocuk Eskizleri - 1995
Yayımlanmış Kitap: Erdal Alova, Bitik Kent - 1996
Yayımlanmamış Dosya: Bu dalda ödül verilmedi. - 1996
Yayımlanmış Kitap: Mehmet Mümtaz Tuzcu, Sevda Adıyla - Sina Akyol, Meğer Söz Gümüş - 1997
Yayımlanmamış Dosya: Enver Ercan, Geçtiği Her Şeyi Öpüyor Zaman - 1997
Yayımlanmış Kitap: Ahmet Erhan, Çağdaş Yenilgiler Ansiklopedisi - 1998
Yayımlanmamış Dosya: Özlem Sezer, Derin - 1998
Yayımlanmış Kitap: Mesut Adnan, Yaseminli Mektup - Devrim Dirlikyapan, Karla Gelen - 1999
Yayımlanmamış Dosya: Oya Uysal, Mevsimini Kaybetmiş Rüzgâr - 1999
Yayımlanmış Kitap: Altay Öktem, Şiddet, Elbet - 2000
Yayımlanmamış Dosya: Bu dalda ödül verilmedi - 2000
Yayımlanmış Kitap: İbrahim Baştuğ, Köz - 2001
Yayımlanmamış Dosya: Güngör Tekçe, Seğiren - 2001
Yayımlanmış Kitap: Selahattin Yolgiden, Su Kıyısında Kimse Yoktu - 2004
Yayımlanmamış Dosya: Ertan Yılmaz, Asya- Nilay Özer, Ol - 2004
Yayımlanmış Kitap: Haydar Ergülen, Keder Gibi Ödünç - 2005
Yayımlanmamış Dosya: Murathan Çarboğa, Yağmalanmış Hayal - 2005
Yayımlanmış Kitap: Erol Özyiğit, Acemi Irmak -2006
Yayımlanmamış Dosya: Kaan Koç, Çok Tanrılı Sular - 2006
Yayımlanmış Kitap: Özkan Mert, Gelincikya - 2007
Yayımlanmamış Dosya: Eren Aysan, Lalzaman - 2007
Yayımlanmış Kitap: Müslim Çelik, Necatigül -2008
Yayımlanmamış Dosya: Mustafa Erdem Özler, Erdem Devesi - 2008
Gülce Başer'in "Bir Delinin Gülcesi" adlı kitabı ile Melek Avcı'nın "Odaaltı" adlı dosyasını seçici kurul özel ödülüne layık görmüştür - 2008
Yayımlanmış Kitap: Arif Berberoğlu, Zincir İzleri - 2009
Yayımlanmamış Dosya: Harun Atak, Gecel - 2009
Metin Demirtaş, Türkülerde Gezer Adları - 2010

Cemal Süreya Aldığı Ödüller?

Cemal Süreya’nın aldığı ödüller aşağıda listelenmiştir.

1959 yılında Yeditepe Şiir Armağanı'nı almıştır.
1966 yılında Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü'nü almıştır.
1988 yılında Necatigil Şiir Ödülü'nü kazanmıştır.

Cemal Süreya Belgeseli

Cemal Süreya’nın belgesellerine internet üzerinden ulaşmak mümkündür. Cemal Süreya’nın belgesellerinden bazıları aşağıda listelenmiştir.

Cemal Süreya - Portreler Galerisi, Fıçıda Diyojen Youtube kanalı
İkinci Yeni: Bütün Kara Parçalarında Cemal Süreya | beIN İZ Belgesel
Cemal Süreya Belgeseli - Şairin Hayatı Şiire Dahil, Göktuğ Özdemir Youtube kanalı
Cemal Süreya Belgeseli, Onur Altun Youtube kanalı
En Kapsamlı Cemal Süreya Belgeseli (Hayatı, Şiirleri, Anıları ve Röportajlar), Polat Onat Youtube kanalıdır.

Cemal Süreya Sözleri

Cemal Süreya’nın 20 adet sözü aşağıda listelenmiştir.

“Dün için özür dilerim

Şimdi işten çıktın Beşiktaş’tasın

Kim istemez ki mutlu olmayı

Ama mutsuzluğa da var mısın”

"Öyle büyümüş ki içimizdeki yalnızlık. Sevilmeyi beklerken, beklemeyi sevmişiz."
"Kuşlar toplanmış göçüyorlar

Keşke yalnız bunun için sevseydim seni."

"Biliyorsun ben hangi şehirdeysem
Yalnızlığın başkenti orası"
"Daha nen olayım isterdin

Onursuzunum senin"

" Herkes kalbimde bir yere sahipken, senin ülken vardı. "
"Sesinde ne var biliyor musun

Söyleyemediğim sözcükler var

Küçücük şeyler belki, ama

Günün bu saatinde anıt gibi dururlar"

''Sen; aklım ve kalbim arasında kalan, en güzel çaresizliğimsin.''
"Sen Bayan Nihayet, sen ölümüm kalımım

Ben artık adam olmam bu derde düşeli"

"Ruhumuzda çiçek yeşerten insanları, gönlümüzün neresine sarsak da saklasak?"
"Günlerce konuşmaz, yazmaz, aramaz, sormaz;

Sonra gelir bir 'merhaba' der, yine o kazanır."

"Her şey biliyor, her şey

Sen biliyor musun bakalım

Seni nice sevdiğimi?

Üstüne titrediğimi

Geldiğimi?

Gittiğimi?"

"Yaşayanlar unutmuştu bizi

Biz öldüğümüzle kalmıştık"

"Öyle sevdim ki seni

Öylesine sensin ki!

Kuşlar gibi cıvıldar

Tattırdığın acılar"

"Özgürlüğün geldiği gün

O gün ölmek yasak!"

"Şu senin tutkulu sesin var ya:

Ortak güzellik artı yara izi.

Tutar ellerinden kaldırırsın

Adı kötüye çıkmış tüm sözcükleri.

Yeni törenler gerek bize

Yeni törenler-kimi zaman en eski."

"Kötülüklerin büsbütün egemen olduğu

Namussuz bir çağ bu biliyorsun"

"Ey esmer hüznü hicrandan

Bekleyen sevgili

Kendini bana, beni yollara

Sürgün etmeden bil ki,

Mavi düşlere sardığın o acar delikanlın

Seni ve aşkını zehir bir yürekle kuşandı

Ama gün olur umutlarda yenilirse

Kalleş bir kurşuna birlik olup

Büyüttüğümüz ışıkları söner sanma ve unutma

Gülüşü yaralım o uslanmaz inadın biri sen diğeri ben olduktan sonra

Serüvencin nasıl olsa nerede olsa nerede olsa bulur"

"Yan yanaydık

Ve şehir, böyle mucize görmemişti"

Cemal Süreya Nerelidir?

Cemal Süreya, hem baba hem de anne tarafından Erzincanlıdır. Baba tarafından Kürt kökenli olan şair anne tarafından da Zaza’dır.

Cemal Süreya'nın Babası Kimdir?

Cemal Süreya’nın babası Hüseyin Seber’dir. Hüseyin Bey, 1905 yılında Erzincan'da dünyaya gelmiş bir Kürt'tür. Nakliyecilik işi ile uğraşmıştır. Eşi Güllü Hanım'ı kaçırmış ve bu şekilde evlenmiştir. İlk evliliğinden dört çocuğu olmuş, Kemal ismini taşıyan oğlunu henüz 1 yaşında iken kaybetmiştir. İkinci evliliğini ise Esma isimli bir kadınla yapmıştır. Üçüncü evliliğini ise Refika Hanım ile yapmıştır. Bir dönem makinist olarak karayollarında da çalışan Hüseyin Bey 1957 yılında geçirdiği trafik kazası sonucunda vefat etmiştir.

Cemal Süreya Çocukluğu Nasıldır?

Cemal Süreya’nın çocukluğunun ilk altı senesi oldukça güzel geçmiştir. Altı yaşına kadar annesi, babası, kardeşleri, halası ve babaannesiyle birlikte yaşayan şairin annesi Güllü Hanım'ı kaybetmesi ile zor günleri başlamıştır. Cemal Süreya 7 yaşında iken Dersim İsyanı sırasında amcası Memo'nun valiyle tartışması sonucunda ailecek Bilecik'e sürgün edilmişlerdir. Şair bu olayı "Bizi bir kamyona doldurdular. Tüfekli iki erin nezaretinde. Sonra o iki erle yük vagonuna doldurdular. Günlerce yolculuktan sonra bir köye attılar. Tarih öncesi köpekler havlıyordu. Aklımdan hiç çıkmaz o yolculuk, o havlamalar, polisler." sözleriyle anlatmıştır. Bu sürgünden sonra annesini kaybeden şairin babası Esma adından bir kadın ile evlenmiştir. Esma oldukça kötü bir kadındır ve Cemal Süreya ile kardeşlerine işkence etmiştir. Şair bu durumu "Sonunda babam iki kez evlendi, önce Esma, sonra Refika'yla. Esma çok kötü çıktı. Kardeşlerime işkenceli bir çocukluk yaşattı, örneğin saçlarından tutup kuyuya sarkıtırdı. Bu yüzden kız kardeşlerimin saçları gür değildir. (...) Esma deliydi. Bir fırıncıyla kavga edip adama vurup, adamın yerinden kalkamayınca öldü sanıp ve Bilecik'ten kaçtı. Esma kaçınca, babam Refika'yı aldı. O iyi çıktı. Kardeşlerim onu anne bildiler." sözleriyle anlatmıştır. Esma'dan kurtulmak için İstanbul'da parasız yatılı okuyan şair bu dönemde kardeşlerini de görememiştir. Üvey annesi Esma izin vermemiştir ve bu durum şairi oldukça derinden etkilemiştir. Bunu şairin "Ben, evden kaçmak için, gizlice parasız yatılı sınavına girdim. Bilecik Ortaokulu için. Gizlice, çünkü babam yoksuldu ama belli etmek istemezdi. Sınavı kazandım. Zaten ömrümce parasız yatılı okudum. Ben oradan, o evden kaçtım ama, kardeşlerimin derdi hep içimdeydi." sözlerinden anlamak mümkündür.

Cemal Süreya ise kendi çocukluğunu "Bugün anılarda Erzincan'dan büyük bir bahçenin içinde büyük bir ev kaldı. Hepsi o kadar... Bir de annemin gözlük taktığını anımsıyorum. (...) Bir de bizim evin karşısında büyük bir ev vardı. O evde Perihan diye bir kız vardı… Zaten, onun yüzünden kız kardeşime Perihan adını koydum. Evet, ben koydum, ailede tek erkek çocuktum. Prens gibiydim. El üstünde tutulurdum. Ailede bütün küçüklerin adlarını hep ben verdim. Perihan'la başladık, sonra geleneği sürdürdüm. Komşu Perihan mı? Herhâlde çok güzeldi. Kız kardeşim onun gibi olsun istedimdi." sözleri ile anlatmıştır.

Cemal Süreya Eğitim Hayatı Nasıldır?

Okula başlamadan önce okuma, yazmayı amcası Memo'dan öğrenen Cemal Süreya, eğitim hayatına 1939 yılında İstanbul'da halasının yanında 37. Beyoğlu İlkokulu'nda başlamıştır. Amcasından resim yapmayı ve matematiği de öğrenen şair, oldukça fazla kitap okuyan bir çocuktur. Alevi bir çevreye sahip olduğu için Hz. Ali üzerine kitaplar da okumuştur. İkinci sınıfta iken yazdığı bir kompozisyon ile öğretmeni tarafından kendisine "Yavrutürk" dergisi hediye edilmiştir. Üçüncü sınıfta Bilecik'e geri dönmek zorunda kalmış ve Bilecik Birinci İlkokulu'na kaydolmuştur. Bu okulda Cemal Süreya'ya "Kürt damarı tuttu", "Sümüklü Kürt", "Kürt Cemo" şeklinde isimler takılmıştır. Üvey annesi Esma'nın eziyetlerinden kurtulmak için babasından gizli girdiği parasız yatılı sınavını kazanmış ve Bilecik Okulunda parasız yatılı okumuştur. İstanbul'daki Haydarpaşa Lisesi'nde de parasız yatılı öğrenci olarak eğitim görmüştür.

Okul yıllarında Türkçe ve edebiyat derslerinde başarılı olan Cemal Süreya, bu başarısı ile öğretmenlerinin dikkatini çekmeyi başarmıştır. Parasız yatılı okuduğu dönemde aruz ölçüsüyle birkaç şiir yazma girişiminde bulunduğu da bilinmektedir. Bu şiirleri nedeniyle lise son sınıfta kendisini "aruzcu, eski edebiyatçı" olarak nitelendirmiştir. 1950'de Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin Maliye ve İktisat bölümüne kaydolan şair bu dönemde şiirlerini yayımlamaya başlamış ve yeni şiire de geçiş yapmıştır. 1954 yılında ise mezun olmuş ve Eskişehir Vergi Dairesi’nde stajyer olarak çalışmaya başlamıştır. Cemal Süreya, askerlik yaptığı dönemde fark derslerini vermiş ve Hukuk Fakültesinden de mezun olmuştur.

Cemal Süreya Nasıl Bir Yazardır?

Cemal Süreya nasıl bir yazar olduğunu Doğan Hızlan’a bir televizyon programında açıklamıştır. Cemal Süreya, kendi şairliğini “ Aslında ben şu kadar yaşa geldim henüz asıl yeteneğimin neye olduğunu tam kestirebilmiş değilim. Kendimi şiirin içinde buldum. Belki çevremde yalnız şiir vardı ya da şiire yakın şeyler vardı çevremde. Liseyi bitirdikten sonra bende bir şiir bilinci başladı. Şairsem eğer ondan sonra şair oldum diyebilirim. Şiir dilin hatta kültürün köpüğüdür diyebiliriz… Aslında insan kendi sesini tanıyamaz. Yani kendi şiirini değerlendiremez. Yine de düşünürsek şöyle bir şey var galiba benim şiirimde: Bir yerde gülen, bir yerde ağlayan yani trajik unsurla humor unsurunu yan yana, bazen iç içe götürmek isteyen bir şiirdir.” sözleriyle anlatmıştır.

Cemal Süreya Evlendi Mi?

Cemal Süreya ilk evliliğini 23 Kasım 1953'te, henüz daha üniversite öğrencisi iken Seniha Hanım ile yapmıştır. Çiftin 3 Ağustos 1955 tarihinde Ayçe adlı bir kızı olmuştur. Bu evliliğin boşanma süreci yedi yıl sürmüş ve 1965 yılında sona ermiştir. Şair 1967 yılının Ağustos ayında ikinci evliliğini Zuhal Tekkanat ile yapmıştır. 1969 yılının Kasım ayının 23'ünde de oğlu Memo Emrah dünyaya gelmiştir. Bu evliliği de ayrılık ile sonuçlanan şair üçüncü evliliğini 1975 yılında Güngör Demiray ile yapmıştır fakat aynı yıl boşanmıştır. Son evliliğini ise 1980 yılında Birsen Sağnak ile yapmıştır. Cemal Süreya, Tomris Uyar ile de bir süre beraber yaşamıştır fakat evlenmemişlerdir.