12 Ağustos 2021

Ahmet Vefik Paşa Kimdir? Ahmet Vefik Paşa Hayatı, Başarıları ve Eserleri

Ahmet Vefik Paşa Kimdir?

Ahmet Vefik Paşa (3 Temmuz 1823, İstanbul-1 Nisan 1891, Rumelihisarı), yazar, çevirmen, Osmanlı devlet adamı, diplomat ve oyun yazarıdır.

Devlete tercümanlık görevleri yapmış, aydın bir ailede dünyaya gelen Ahmet Vefik Paşa, 2. Mahmud devrinde İstanbul’da doğmuştur. Doğum yılı hakkında farklı görüşler bulunan yazarın torunu, tarihi 3 Temmuz 1923 şeklinde bildirmiştir. Dedesi Yahyȃ Nȃci Efendi, Divan-ı Hümayun’un ilk Müslüman tercümanıdır. Aynı zamanda Divan-ı Hümayun’un mühendishane hocalarındandır. Babası da tercümanlık faaliyetlerinde bulunmuş Rȗhiddin Mehmet Efendi’dir. Ahmet Vefik Paşa, Abdülhak Hȃmid Tarhan ile kuzendir.

Ahmet Vefik Paşa, ilk tahsilinden sonra 1831-1832 yıllarında, dedesi Yahyȃ Nȃci Efendi’nin bir dönem hocalık ve tercümanlık yaptığı, seçkin ailelerin çocuklarının alındığı Mühendishȃne-i Berrȋ-i Hümȃyun’un ilk bölümünde öğrenim görmüştür. 1834 yılında, babası Rȗhiddin Mehmet Efendi’yle birlikte Paris’e gitmiş ve burada Saint Louis Lisesi’nde eğitim almaya başlamıştır. Buraya gelmeden önce Fransızca biliyor olsa da burada oldukça ilerletmiş, aynı zamanda okulun müfredatına uygun olarak Latince ve Grekçe de öğrenmiştir. Aynı zamanda Saint Louis Lisesi’nde okurken Alexandre Dumas Fils ile sınıf arkadaşı oldukları doğrultusunda bir rivayet de mevcuttur. 1837’de İstanbul’a geri dönmüştür. İstanbul’a döndükten sonra çalışma hayatına, daha önce dedesi ve babasının da görev yaptığı Tercüme Odası’nda hȃcegȃnlık yaparak başlamıştır. 21 Şubat 1840’ta Londra elçiliğine atanmıştır. Burada kaldığı dönemde İngilizce öğrenmiştir. 1842’de Sırbistan’da, İzmir’de, Eflak ve Boğdan’da geçici görevler almıştır. 1845 yılında, Tercüme Odası’ndaki görevi yükseltilmiş, mümeyyizlik görevine getirilmiştir. 1847’de Ahmet Vefik Paşa’ya devletin ilk resmi salnamesini hazırlama ve neşretme görevi verilmiştir. 1849 yılının Eylül ayında Aydın’a, Lamartine’e verilecek çiftlik meselesi için Charles Roland’ın yanına gönderilmiştir. Bu görevden dönüşünde ise Tercüme Odası başmümeyyizliği görevine yükseltilmiştir. 1851’de Tahran’a elçi olarak atanmıştır ve burada dört yıl elçilik yapmıştır. Tahran’da elçilik binasını Osmanlı Devleti'ni’ toprağı olarak ilan etmiş ve bayrak çektirmiştir. Bu olayın ardından elçilik binalarına bayrak çekmek gelenek hâline gelmiştir. Gittiği yerlerin kültürünü, dillerini öğrenen Ahmet Vefik Paşa, burada Fars kültürünü ve dilini de öğrenmiştir. 1860 yılında Paris büyükelçiliği yaptığı sırada 3. Napolyon ile aralarındaki gerilim fıkralara konu olmuştur.

Paris’ten döndükten sonra 1862’de Darülfünun’da tarih felsefesi hocalığı yapmıştır. Darülfünun hocalığı sırasında “Şeceri-i Türkiye” adlı eseri Çağatay Türkçesi’nden İstanbul Türkçesi’ne çevirmiştir. Bursa’da Evkaf Nazırlığı yapmıştır. Bu sırada çeşitli depremlerde hasar görmüş ve o güne kadar onarım görmemiş Osmanlı yapılarını tamir ettirmiştir. 29 Mayıs 1862 yılında Padişah Abdülaziz tarafından Divan-ı Muhasebat Reisliği’ne tayin edilmiştir. Bugün bilinen ismiyle Sayıştay’ın ilk başkanlığını yapmıştır. Bu görevinin ardından da sürekli başarıları sayesinde devlet adamlarının gözüne giren Ahmet Vefik Paşa, sürekli eskisinden daha yüksek görevlere yükseltilmiştir. 19 Mart 1877’de kendisine paşa unvanını getiren vezirlik görevi verilmiştir. 4 Şubat 1879’da da Bursa valiliğine atanmıştır.

Üç yıl sonra görevinden uzaklaştırılan Ahmet Vefik Paşa, İstanbul’a dönerek dokuz sene 4 ay süren bu görevden alınma süresini Rumelihisarı’ndaki harap olmuş köşkünde geçirmiştir. Nefes darlığı sebebiyle 1 Nisan 1891 yılında vefat etmiştir.

Fuat Paşa, Ahmet Vefik Paşa’yı “Ahmet Vefik Paşa binek taşı cesametinde bir elmastır; ne yüksüğe takılır, ne sokakta bırakılır” sözleriyle anlatmıştır. Karakteristik bir yüze ve insanlarca garip karşılanan bir giyim tarzına sahip olan Ahmet Vefik Paşa, garip ve atak hareketleri, haşin ve garip karakteri, cevval zekâsı, dürüst ahlakı ve Batıyı iyi tanımasıyla anılmaktadır.

Ahmet Vefik Paşa Kaç Dil Biliyordu?

Lehçe-i Osmani adında sözlüğü bulunan Ahmet Vefik Paşa, 16 dil biliyordu.

Ahmet Vefik Paşa’nın Tercüme Odası’ndaki Görevi

Ahmet Vefik Paşa, 1837 yılında İstanbul’a geri döndüğünde iş hayatına Tercüme Odası’ndaki hȃcegȃnlık göreviyle başlamıştır. 1840 yılında Londra’ya görevi nedeniyle gidip İngilizce öğrenmiştir. 1842’de Sırbistan, İzmir, Eflak ve Boğdan’a özel görev nedeniyle gönderilen Ahmet Vefik Paşa, bu görevlerden sonra yurda döndüğünde Tercüme Odası’nda mümeyyizlik görevine yükseltilmiştir. Pasaport dairesinde müdürlük yapmıştır. Uyrukluk işlerini çözmek ve sonuçlandırmak üzere İzmir’e göreve gönderilmiştir. İzmir’deki görevinden döndükten sonra 1847’de mütercim-i evvel görevine yükseltilmiştir. 1849’da da mütercim-i evvel görevinin yanı sıra başmümeyyizlik görevine getirilmiştir.

Ahmet Vefik Paşa’nın Encümen-i Dȃniş Üyeliği

Ahmet Vefik Paşa 1851’de, Romanya’da olduğu sırada 1 Haziran 1851’de kurulan Encümen-i Dȃniş’in kuruluşuyla birlikte adları da ilan edilen kırk kişilik asli üyeleri arasından asli üye seçilmiştir. İstanbul’a geldikten birkaç gün sonra da 15 Haziran 1851’de Tahran büyükelçiliğine tayin edilmiştir. Büyükelçiliği nedeniyle rütbesi ȗlȃ sınıf-ı sȃnȋsine yükseltilmiştir. Bu yükselişinin ardından, çok az kişiye verilen iftihar nişanına lȃyık görülmüştür. Bir senelik gecikme ile Tahran’a giden Ahmet Vefik Paşa, bu gecikme sayesinde Encümen-i Dȃniş’in ilk toplantılarına katılma imkânı bulmuştur.

Türkiye’de, Tanzimat fermanının yayımlanmasının ardından Batı’ya benzerlik yolunda kurulan ilk resmi akademik müessese olan Encümen-i Dȃniş’in dâhili üyeleri aşağıda listelenmiştir.

Sadrazam Mustafa Reşid Paşa
Şeyhülislâm Ârif Hikmet Bey
Serasker Mehmed Rüşdü Paşa
Meclis-i Vâlâ Reisi Sâdık Rifat Paşa
Hariciye Nâzırı Âlî Paşa
Arabistan Ordusu Müşiri Emin Paşa
Ticaret Nâzırı İsmâil Paşa
Rumeli Müfettişi Sami Paşa
Meclis-i Vâlâ ȃzalarından Yûsuf Kâmil Paşa
Arif Efendi
Nakîbüleşraf Tahsin Beyefendi
Şûrâ-yı Askerî âzasından Rüşdî Molla
Reîs-i evvel Şerif Mehmed Efendi
Sadâret müsteşarı Fuad Efendi (Paşa)
Mekteb-i Tıbbiyye Nâzırı Zîver Efendi
Meclis-i Muhâsebe-i Mâliyye Reisi Lebib Efendi
Takvimhâne Nâzırı ve Vak‘anüvis Recâi Efendi
Meclis-i Maârif âzasından reîs-i sânî Hayrullah Efendi
Ferik Edhem Paşa
Şûrâ-yı Askerî âzasından Ferik İbrâhim Paşa
Ferik Derviş Paşa
Celâl Efendi hafîdi Hüsam Efendi
Dîvân-ı Hümâyun tercümanı Emin Efendi
Mekâtib-i Umûmiyye Nâzırı Kemal Efendi
Dîvân-ı Hümâyun hulefâsından Ahmed Celâl Beyefendi
Ali Galib Beyefendi
Ticaret muavini Salih Efendi
Meclis-i Maârif âzasından Subhi Beyefendi
Mekke pâyelilerinden İlyas Efendi
Amedî hulefâsından Tâhir Beyefendi
Mütercim-i evvel Nûreddin Beyefendi
Tercüme Odası hulefâsından Ahmed Vefik Efendi
Dersaadet Ordu-yı Hümâyun Meclisi âzasından Miralay Nûreddin Bey
Beytülmâl kassâmı Aziz Efendi
Müneccimbaşı Osman Efendi
Meclis-i Maârif âzasından Ali Fethi Efendi
Ahmed Cevdet Efendi
Müderris Hoca Şâkî Efendi
Mekâtib-i Umûmiyye muîni Müderris Ahmed Hilmi Efendi
Dârülmuallimîn Fârisî hocası Tevfik Efendi

Ahmet Vefik Paşa’nın Devlet Görevleri

Ahmet Vefik Paşa, devlet görevine Tercüme Odası’nda hâcegânlık yaparak başlamıştır. 1840’da Londra elçiliğine atanmıştır. 1842’de Sırbistan, İzmir, Eflak ve Boğdan’da görevler almıştır. 1845’te Tercüme Odası mümeyyizliğine yükseltilmiştir. 1849’da Macaristan Mültecileri olayını çözmekle görevlendirilmiştir. Yine 1849 yılında Eflȃk ve Boğdan Fevkalȃde Komiserliğine atanmıştır. 1850 yılında Bükreş’te Rumeli’deki Türk topraklarına sığınmış Macar ve Leh sığınmacıların sorunlarını çözmüştür. 1851-1854 yıllarında Tahran elçiliği yapmıştır. 1860 yılında Paris’e elçi olarak atanmıştır. 1861 yılında Evkaf Nazırı olmuştur. 1862 yılında Divan-ı Muhasebata başkan seçilmiştir. Darülfünun’da Hikmet-i Tarih okutmuş, bu sırada da Belgrat’a özel görev için gönderilmiştir. Meclis-i Vâlâ üyesi olmuştur. Anadolu sağ kol müfettişliğine atanmıştır. 1871’de Rüsûmat Eminliğine; 1872’de Sadâret Müsteşarlığına; aynı yıl Maarif Nazırlığına atanmıştır. 5 Aralık 1872’de Mütercim Rüştü Paşa’nın sadaretinde Şûra-yı Devlet üyeliğine getirilmiştir. 1876 Eylülünde Petersburg Orientalist Kongresi’nde Türkiye’yi temsil etmiştir. Türk-Tatar seksiyonunun başkanlığını yapmıştır. 5 Şubat 1877’de Meclis-i Meb’ûsan reisliği yapmıştır. 19 Mart 1877’de vezirlik görevi verilmiştir. Edirne valisi, Âyân Meclisi üyeliği yapmıştır. 4 Şubat 1879’da Bursa valiliğine atanmıştır.

Ahmet Vefik Paşa’nın Eserleri Nelerdir?

Ahmet Vefik Paşa’nın on iki adet eseri aşağıda listelenmiştir

Salnâme: Osmanlı Devleti’nin mülkiye, askeriye, ilmiye sınıflarına göre idari teşkilatının, bunlar içinde yer alan makam ve memuriyet sahiplerinin geniş bir tablo şeklinde yer verildiği eser 1847 yılına ait, ilk resmi salname olma özeliğine sahiptir. Büyük ilgi uyandırmış ve yayımlandığı dönemde Fransızca ’ya çevrilmiştir. Ahmet Vefik Paşa’nın bilinen ilk basılı kitabıdır. “Salnâme-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye” adıyla imparatorluğun son yılına kadar gelişerek devam eden ve 72 kitaba kadar sayısı artan resmi geleneğin kurucu ve başlatıcı eseri olma özelliğine sahiptir.

Hikmet-i Târih

Şecere-i Türkî: 28 Eylül 1863- 23 Şubat 1864 yılları arasında Tasvȋr-i Efkȃr gazetesinde kitap sayfası şeklinde tefrika edilmiştir. Ahmet Vefik Paşa, Hârizm Özbek Hükümdarı Ebülgazi Bahadır Han’ın efsanevî devirlerden, hânedanının geldiği Cengiz ve oğullarına geçerek Cuci Han yolu ile onların devamı olan Şeyban-Özbek hanları sülâlesinin kendisine kadar süren dönemi, yaşadığı dönemin imkânlarının el verdiği ölçüde, Orta Asya tarihini anlatmıştır.

Fezleke-i Târîh-i Osmânî: 1869 yılından önceki ilk iki basımda adı Târîh-i Osmânî şeklindedir. Rüşdiyelerde Osmanlı tarihi öğretmek için sahasında hazırlanan ilk ders kitabı olma özelliğine sahiptir. Gördüğü ilgi ve büyük bir eksikliğin yerini doldurmasıyla 1885’e kadar, kaçak olanlarla beraber toplam on beşten fazla baskısı yapılmıştır. Kendinden sonraki eserlere de model oluşturmuştur.

Atalar Sözü-Türkî Durûb-i Emsâl: 1871 yılında yayımlanmıştır. Ahmet Vefik Paşa, eserinde ağırlıklı olarak halk ağzında söyleniş şekilleriyle, atasözlerini derlemiştir. Bursa valiliği döneminde eseri genişleterek 303 sayfalık bir eser ortaya koymuştur. Genişletmenin ardından adını Müntehabât-ı Durûb-i Emsâl-Atalar Sözü’ne çevirmiştir. Atasözleri dışında, halk deyimlerini de eserinin içine almıştır. Sayısı 500’e varan malzemeyi bir araya getirmiştir.

Lehçe-i Osmanî

Zor Nikâhı

Zorakî Tabib

Yorgaki Dandini
Tabîb-i Aşk

Hayalî Hasta = Merâkî

Arslan Avcıları Yâhud Hak Yerini Bulur
Azarya
Dekbazlı
Kibarlık Budalası
Savruk
Kocalar Mektebi
Kadınlar Mektebi
Tartüffe
Adamcıl
Don Juan
İnfihal-i Aşk

Ahmet Vefik Paşa’nın İlk Eseri Nedir?

Ahmet Vefik Paşa’nın ilk eseri, 1863 yılında Tasvir-i Efkȃr’da tefrika ettiği “Hikmet-i Tarih”dir. Dȃrülfünun’da verdiği derslerin sadece baştan kırk dört sayfası, kitap gibi 26 Şubat - 9 Nisan1863 tarihleri arasında tefrika edilmiştir.

Ahmet Vefik Paşa, modern tarih anlayışıyla devri için yeni bilgiler ve bakış açıları getirmiştir. Eserde, tarihin bilim olarak önemini ve metodunu, dünyanın yaratılışından başlayarak ırkların ve en eski milletlerin ortaya çıkışını ele almıştır. Batı kaynaklarından ve İbn Haldȗn’dan gelen akılcı bir tarih görüşünü yansıtmıştır.

Ahmet Vefik Paşa’nın Kaç Tane Eseri Vardır?

Ahmet Vefik Paşa’nın 6 adet telif eseri, 16 adet tercüme eseri, 7 adet mensur uyarlaması, 7 adet de manzum uyarlaması mevcuttur.

Ahmet Vefik Paşa Sözlükleri

Ahmet Vefik Paşa’nın Lehce-i Osmȃnȋ adını taşıyan bir adet sözlüğü mevcuttur.

Lehce-i Osmȃnȋ: Ahmet Vefik Paşa’nın en önemli eseridir. 1873-1876 yılları arasında hazırlanmış ve yayımlanmıştır. 1882 yılından sonra Ahmet Vefik Paşa, eseri geliştirmiş ve yeni bir düzenleme yaparak 2. basımını yapmıştır. İlk basımda Türkçe, Arapça, Farsça ayrımı yapılmadan birlikte ele alınmıştır. İkinci basımda ise ilk cildinde sadece Türkçe kelimelerle Türkçeleşmiş kabul ettiği kelimeleri ve Batı dillerinden gelip günlük dile yerleşen kelimeleri ele almıştır. Arapça ve Farsça kelimelere ise 2. ciltte yer vermiştir. Ön sözünde Türk dilinin tarihi ve coğrafi yayılımı, bütün lehçelerine göre genel bir tablo hȃlinde çizilmiştir.

Eser Ahmet Vefik Paşa’nın fikri ve ilmi şahsını yansıtmaktadır. Türk sözlük yazımında dönüm noktalarından birini teşkil etmiştir. Osmanlı sahasında kaleme alınmış ilk Türkçe’den Türkçe’ye milli sözlüktür. Eserde “avam sözü” olarak nitelendirilen, hor görülen söz ve deyimler ön planda verilmiştir. Bu şekilde dilde demokratlaşma ve millileşme düşüncesi bilinçli bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Türkiye Türkçesi’ndeki kelimelerin temel anlam ve imlalarını doğu Türkçesi’nde arayan, Türkçe’nin sözlerini kökleri etrafında toplayarak açıklayan bir yöntem benimsemesiyle Türk sözlük yazımında aşama sayılmıştır. Günümüze kadar yazılan birçok sözlüğe kaynaklık etmiştir.

Ahmet Vefik Paşa’nın Uyarlamaları

Ahmet Vefik Paşa’nın yedisi manzum, yedisi mensur olmak üzere on dört adet uyarlaması mevcuttur. Uyarlamalar aşağıda listelenmiştir.

Manzum Uyarlamaları:

Savruk: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır.
Tartüffe: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır.
Adamcıl: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır.
Kocalar Mektebi: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır. Müzikal bir komedi-baledir.
Kadınlar Mektebi: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır.
Don Juan: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır.
İnfihal-i Aşk: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır.

Mensur Uyarlamaları:

Kibarlık Budalası: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır. Komedi türünde bir eserdir.

Dekbazlık: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır. Komedi türünde bir eserdir.

Tabib-i Aşk: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molierè'in L'amour Médicin oyunundan uyarlanmıştır. Servetinin damadının eline geçeceğinden endişelenen bir adamın kızını evlendirmek istememesi; kızı, kızının dadısı ve damat adayının düzenlediği oyun sonucu düştüğü gülünç durumu anlatmaktadır.

Zoraki Tabip: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır. Bir komedi oyunu olan Zoraki Tabip, yerli, sevimli tipler ve canlı diyaloglar içermektedir. Kocasından sık sık dayak yiyen bir kadının, kocasına oynadığı bir oyunun öyküsüdür.

Azarya: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’den uyarlanmıştır. Komedi türünde bir eserdir.

Zor Nikâhı: Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molierè'in Le Mariage Forcè oyunundan uyarlanmıştır. Komedi türünde olan eser yayımlandığı dönemde bolca sahnelenmiştir. Yaşlı bir adamın, genç bir kızla evlenmesi ve yaşlı adamın başkalarına akıl danışmasının öyküsünü anlatır.

Merakî (Hastalık Hastası): Ahmet Vefik Paşa tarafından, Fransız yazar Molieré’in Hastalık Hastası adlı oyunundan uyarlanmıştır. Eserde,hastalık ve ölüm korkusu ile çevresindeki insanların hayatını ve kendi hayatını kâbusa çeviren bir adamın içine düştüğü gülünç durumlar anlatılmıştır.

Ahmet Vefik Paşa Çevirileri

Ahmet Vefik Paşa’nın çevirileri aşağıda listelenmiştir.

Zor Nikâhı
Zoraki Tabip
Kibarlık Budalası
Yorgaki Dandini
Tabîb-i Aşk
Hayalî Hasta = Merâkî
İnfiâl-i Aşk
Dudu Kuşları
Savruk
Kocalar Mektebi
Kadınlar Mektebi
Tartüf
Adamcıl
Okumuş Kadınlar
Dekbazlık
Don Juan

Ahmet Vefik Paşa Hangi Edebiyat Akımından Etkilenmiştir?

Ahmet Vefik Paşa, Tanzimat dönemi, birinci kuşak sanatçılarındandır ve klasisizm akımından etkilenmiştir. Ahmet Vefik Paşa, yapmış olduğu tiyatro çevirilerinde komedi tarzındaki eserleri seçmiştir. Türkçülük hareketinin öncülerinden olmuştur. İlk tiyatro çevirimiz Ahmet Vefik Paşa tarafından yapılmıştır. “Zor Nikâhı” adlı çevirisi, ilk tiyatro çevirimizdir.

Klasisizm: 16. yüzyılın ikinci yarısında dili yabancı unsurlardan kurtarmak ve şiirin kurallarını belirlemek isteyen edebi akıma verilen isimdir. Antik Yunan ve Roma sanatını temel alır. Temel öğeleri, soyluluk, sağduyu, akılcılık, uyum, açıklık, sınırlılık, evrensellik, idealizm, denge, ölçülülük, güzellik ve görkemdir. Klasisizim de “sanat sanat içindir” fikri benimsenmiştir. Özellikle 17. yüzyılda gelişmiştir. Tiyatroda klasisizme büyük önem verilmiştir. Özellikle komedi ve trajedi türleri sıkı kurallarla ortaya konulmuştur. Klasisizm akımından etkilenen yazarlar aşağıda listelenmiştir.

İbrahim Şinasi (Şair Evlenmesi)

Madam de la Fayette (Princess De Clêves The Princess Of Montpensier)
François Fénelon (Telemak)
La Bruyere (Karakterler)

Pascal (Düşünceler)

René Descartes (Yöntem Üzerine Konuşma)

Jean de La Fontaine (Masallar)

Molière ( Cimri, Kibarlık Budalası, Hastalık Hastası, İnsandan Kaçan…)

Pierre Corneille (El Cid)

Ahmet Vefik Paşa Hangi Dönem Yazarıdır?

Ahmet Vefik Paşa, Tanzimat dönemi birinci kuşak yazarıdır. Tanzimat’ın birinci dönem yazarları divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen divan edebiyatının etkilerini tam anlamıyla kurtulamamışlardır. Vatan, millet, hak, adalet, özgürlük gibi kavramlar, bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır. Batılı anlamda ilk eserler de bu dönemde verilmiştir. Edebiyat, toplumu bilinçlendirmek için kullanılmıştır. Roman, modern hikâye, tiyatro, eleştiri, anı, gazete yazıları bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır. Bu dönem sanatçıları, Ahmet Vefik Paşa gibi devlet görevi yapan kişilerdir. Dönemde klasisizm ve romantizm akımı etkili olmuştur. Dilin sadeleşmesi gerektiğini düşünseler de bunu edebiyatlarına yansıtma noktasında başarılı olamamışlardır. İlk romanımız Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, ilk edebi romanımız İntibah, ilk tarihi romanımız Cezmi, sahnelenen ilk tiyatro eseri Vatan Yahut Silistre, ilk yerli tiyatro eserimiz Şair Evlenmesi bu dönemde yazılmıştır.

Tanzimat birinci dönem yazarları aşağıda listelenmiştir.

Şinasi
Ahmet Vefik Paşa
Namık Kemal
Ziya Paşa
Ahmet Mithat Efendi
Şemsettin Sami

Ahmet Vefik Paşa Kimlerden Etkilenmiştir?

Ahmet Vefik Paşa’nın etkilendiği kişiler aşağıda listelenmiştir.

Molière
Voltaire
Victor Hugo
William Shakespeare

Ahmet Vefik Paşa’nın Edebiyat İçin Önemi Nedir?

Ahmet Vefik Paşa, Türk edebiyatının ilk tiyatro çevirisini yapmış kişisidir. Yaptığı çevirileri halkın kültürüne ve diline uygun bir şekilde adapte etmiştir. Türk tiyatrosunun şekillenmesinde büyük pay sahibidir. Edebiyatın yenileşmesi, dilin sadeleşmesi ve milli bilincin uyanması noktalarına eserleriyle katkı sağlamıştır.

Ahmet Vefik Paşa’nın Kütüphanesi

Ahmet Vefik Paşa, döneminin en çok okuyan şahsiyetlerindendir. Bu okumaları neticesinde, oldukça seçkin eserler barındıran bir kütüphaneye sahip olmuştur.

Ahmet Vefik Paşa’nın oturduğu yer, Rumeli Hisarı’nda Fatih Kulesi’nin dışında, ahşap bir köşktür. Burada kâgir ve Frenk usulü bir kütüphane binası vardır. Özenli bir plana sahip olan kütüphane, süslü ve yazılı duvarlara sahiptir. Raflarında beş binden fazla kitap, dergi bulunmaktadır. Ahmet Vefik Paşa, bütün doğuyu ve batıyı tarayarak, en zengin insanların bile hayranlık duyduğu yazmaları elde etmiştir. Değerli bulduğu kitapları kütüphanesine eklemek onun için bir tutku olmuştur.

Ölümünden sonra, kitapları 1902 yılına kadar kısım kısım satılmıştır. 1902 yılında kütüphane binasını ve kalan kitapları Rıza Paşa satın almıştır. Rıza Paşa Koleksiyonu Maarif Nezareti tarafından satın alınarak Darülfünun’a verilmiştir. Kütüphane binası da 1927 yılında satılmıştır.

Ahmet Vefik Paşa’nın Bursa Valiliği Sırasında Yaptığı Faaliyetler Nelerdir?

Ahmet Vefik Paşa, 1879-1882 yılları arasında Bursa valiliği yapmıştır. Bursa’ya valilik yaptığı dönemde, şehre yaptırdığı geniş ve kestirme yollar, caddelerde Paris belediye başkanı George Euègene Haussmann’dan esinlenmiştir. Bursa’da zarar görmüş birçok anıtı Leon Parvillee adında Fransız bir mimara düzelttirmiştir. Şehre kendisinden sonra tamamlanacak olan bir Memleket Hastanesi yapımına öncülük etmiştir. Şehre dağlardan su getirmiş, eşkıyalarla mücadele etmiştir. Osman Gazi ve Orhan Gazi’nin harap halde duran türbelerini düzelttirmiş, ortaya çıkarmıştır. Şehre tiyatro, Hükümet Konağı, Belediye Binası yaptırmıştır. Günümüzde Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu adını taşıyan tiyatro binası,Devlet Tiyatroları bünyesinde Anadolu’da açılan ilk tiyatro olmuştur. Aynı zamanda Bursa şehrinin de ilk Türk tiyatrosudur. Bu tiyatroda Moliere’den yapmış olduğu çevirileri sahneye koymuştur. İstanbul’da yıkılan Gedikpaşa Tiyatro’sunun oyuncularını buraya getirmiştir.

Ahmet Vefik Paşa Nerelidir?

Ahmet Vefik Paşa, baba tarafından aslen Bulgaristan asıllıdır. Anne tarafından nereli olduğu bilinmemektedir.

Ahmet Vefik Paşa’nın Babası Kimdir?

Ahmet Vefik Paşa’nın babası Rûhiddin Mehmet Efendi’dir. Rûhiddin Mehmet Efendi, Hariciye Nezâreti Tercüme Odası’nda, sefȃret tercümanlık, maslahatgüzarlık ve Bȃb-ı Seraskerȋ Tercüme Odası Müdürlüğü gibi memuriyetlerde bulunmuştur. Fransızca da bilen Rȗhiddin Mehmet Efendi, döneminin aydınlarındandır.

Ahmet Vefik Paşa’nın Çocukluğu Nasıldır?

Ahmet Vefik Paşa, 2. Mahmut devrinde, aydın bir ailede, İstanbul’da doğmuştur. Çocukluğunda ilk eğitimlerini ailesinden almıştır. Ailesinden aldığı eğitimden sonra İstanbul’da okula başlamıştır. İlk gittiği okul Mühendishȃne-i Berrȋ-i Hümȃyun olmuştur. Bu okula İshak Hoca’nın baş hocalığı sırasında başlamıştır. Bu okulda sadece iki yıl okuyabilmiş, ardından babası ile Paris’e gitmiştir. 1834 yılının Temmuz ayında gittiği Fransa’da en gözde okullardan birisi olan Saint Louis Lisesi’nde eğitim görmeye başlamıştır. Lisede okuduğu sıralarda Alexandre Dumas Fils ile sınıf arkadaşı olduğuna dair rivayetler mevcuttur.

Ahmet Vefik Paşa’nın Eğitim Hayatı Nasıldır?

Ahmet Vefik Paşa, ilk eğitimini döneminin aydınlarından olan aile bireylerinden almıştır. 1831-1832 yıllarında dedesi Yahya Naci Efendi’nin de bir dönem hocalık yaptığı, dönemin seçkin ailelerinin çocuklarının eğitim aldığı, Mühendishane-i Berri Hümayun’ un ilk bölümünde öğrenim görmüştür. 1834’te Babası Rȗhiddin Efendi’yle birlikte gittiği Paris’te Saint Louis Lisesi’nde eğitimine devam etmiştir. Burada Fransızcasını geliştirmenin yanı sıra Latince ve Grekçe de öğrenmiştir.

Ahmet Vefik Paşa Nasıl Bir Yazardır?

Ahmet Vefik Paşa, Türkçülük hareketinin öncülerindendir. Eserleriyle ilklere imza atan Ahmet Vefik Paşa, Tanzimat döneminin yenileşme faaliyetlerine yazarlığı ile de büyük katkı sağlamıştır. İlk Türkçeden Türkçeye milli sözlük, ilk salname ve ilk tiyatro çevirisini kaleme almış bir yazardır.

Yapmış olduğu çevirileri çağının diline ve kültür hayatına adapte etmesiyle tiyatroları ön plana çıkmıştır. Edebi eserler dışında Türklük düşüncesini yaymak amacıyla tarih, ders kitapları da yazmıştır. Atasözlerini derlediği bir eseri de bulunan Ahmet Vefik Paşa, Türk kültürünü gelecek nesillere aktarmak istemiştir.