Alkali Bileşiklerden Sentetik Alkalilere

Osmanlı İmparatorluğu’nda kimya endüstrisinin varlığından ve işleyişinden ne ölçüde bahsedebiliriz? Bu endüstri yerel hammaddelere mi dayanıyordu, yoksa hammaddeler dışarıdan mı temin ediliyordu? Ve 18. ve 19. yüzyıllarda kimyadaki bilimsel-endüstriyel dönüşüm bu süreci nasıl etkiledi? Bugüne kadar bu sorulara küresel bağlamda yanıt arayan çalışmalar sınırlı kalmış; Osmanlı’nın modern kimya ve sanayi tarihindeki yeri ise çoğunlukla Avrupa merkezli anlatıların gölgesinde kalmış, imparatorluğun bu büyük dönüşüme nasıl eklemlendiği yeterince ele alınmamıştır.

Alkali Bileşiklerden Sentetik Alkalilere, işte bu boşluğu doldurmaya çalışan, giriş mahiyetinde bir çalışmadır. Potas ve sodanın küresel tarihini Osmanlı bağlamıyla birlikte ele alarak, imparatorluğun modern dünyanın inşasında maddeler üzerinden nasıl bir konum edindiğini göstermeye çalışır. Bu bileşiklerin Osmanlı`da hangi koşullarda var olduğu ve imparatorluklar arası gelişmelerle nasıl ilişkilendiğini inceler.

Osmanlı arşiv belgeleri, dönemin kimya kitapları, İngiliz ve Fransız gazeteleri ve Avrupa’daki çağdaş literatürle desteklenen bu eser, Osmanlı’nın küresel dönüşüm içindeki yerini tartışmaya açmakta ve aynı zamanda okuyucuyu bu tarihi yeniden düşünmeye davet etmektedir. Bu kitap, yalnızca Osmanlı’da bilim ve sanayinin kesişim noktalarına dair yeni sorular gündeme getirmekle kalmıyor; aynı zamanda imparatorluğun modern dünyanın inşasında maddeler üzerinden nasıl bir rol üstlendiğini anlamak için yeni bir çerçeve sunuyor.