Akaid - i Adudiyye Şerhi

Bu çalışmamızda Celâleddin ed-Devvânî`nin (ö.908/1502) kelâm açısından en önemli eseri sayılan Şerhul-Akâidi`l-Adudîyye isimli kitabını Eleştirmeli Metin ve İnceleme suretiyle tercüme ettik. Devvâni`nin Osmanlı medreselerinde müfredat kitabı olarak okutulan ve üzerinde çokça şerh ve haşiye yazılan bu eseri, Eş`arî kelamcılarından Adududdin el-îcî`nin (ö.756/1355) yazdığı Akâid-i Adudîyye üzerinde yapılmış önemli şerhlerden birisidir. Bu eserin kütüphanelerde çok sayıda el yazma ve cumhuriyet öncesinde yapılmış çeşitli hurufat ve taşbaskı cinsinden matbu nüshaları bulunmaktadır.

Biz, Devvânî`nin kelâmı görüşlerini doktora konusu olarak çalışırken bunların matbu olanlarından kısa zamanda temin edebildiğimiz üçünü okuma fırsatı bulmuştuk. Bu nüshalar arasında, bir takım müstensih veya dizgi hataları sayılabilecek farklılıkların yahut kimi kelime takdim-tehirlerinin veyahut cinsiyet (müzekker-müennes) ve adet (müfret-çoğul) uyumsuzluğu, nadiren ise totalde cümlenin anlamını (mevzunun özünü) değiştirmeyecek türden kelime fazlalık veya eksikliği dışında kayda değer bir farklılık tespit edememiştik. Metinlerin genel yapısı ve ortaya çıkan anlam aşağı yukarı aynı olmaktaydı. Dolayısıyla hangisini esas alıp değerlendirseniz sonuçta ortaya çıkan neredeyse aynı olacaktı.