150. Yılında Das Kapital

Kapital’in Türkçeye çevrilmesi süreci aynı zamandaOsmanlı-Türkiye siyasi tarihinde sosyalist-komünist hareketininişli çıkışlı tarihinin hikâyesidir. Osmanlı’daki ilk sosyalistlerlebaşlayan çeviri macerası, TKP’nin ilk kuşağıyla ve tek-parti dönemininsol üzerindeki baskı rejiminin koşulları içinde kendisine bir yer bulur.Komünistlerin takibat ve kovuşturmalara uğradığı uzun dönem1960’lara doğru biraz gevşerken ve sosyalist hareket kitleselleşirkenKapital’in çevirisi hâlâ devam etmektedir. Nihayet çeviriler tamamlanıpyayımlanmaya başladığındaysa solun içindeki ayrılıklar metnin kaderinibelirleyecek ve çevirinin niteliği tartışma konusu olacaktır. MehmetÖ. Alkan, 150. Yılında Das Kapital’de, hem çevirilerin hem de sosyalisthareketin Türkiye tarihindeki macerasını anlatıyor.

*Marx’ın Das Kapital adlı kitabının Türkiye’deki hikâyesi, aslında Türkiye sosyalizm tarihinin en ilginç dipnotlarından biri. Küçümsemelere, yasaklamalara, engellemelere, suçlamalara, hapisliklere, işkence ve ölümlere rağmen bildiği yoldan şaşmayan,iyiliklerle dolu daha güzel, yaşanabilir ve paylaşılabilir bir dünya içininatçı bir mücadele söz konusu.*

MEHMET Ö. ALKAN