27 Ekim 2021

Rıfat Ilgaz Kimdir? Rıfat Ilgaz Hayatı, Başarıları ve Eserleri

Rıfat Ilgaz Kimdir?

Rıfat Ilgaz (8 Mayıs 1911, Kastamonu - 7 Temmuz 1993, İstanbul), kayıtlara göre 7 Mayıs 1911 yılında, annesinden aldığı bilgiye göre ise Şubat 1910’da bir salı günü Kastamonu’nun Cide ilçesinde Hüseyin Vehbi Bey ile Fatma Hanım’ın yedinci ve son çocuğu olarak dünyaya gelen, takma adı Stepne olan; Toplumcu Gerçekçi şair, roman yazarı, öykü yazarı, eğitimci ve gazetecidir.

Rıfat Ilgaz'ın tam adı Mehmet Rıfat Ilgaz'dır ve nüfusu Bartın'a kayıtlıdır. 1934 yılında ilkokul öğretmenliği yaptığı sırada soyadı olmayanlara maaş verilmeyeceğini öğrenen yazar, Kastamonu'nun kendisine sanatı ve öğretmenliği kazandırdığını düşünerek doğduğu şehrin simgelerinden biri olan "Ilgaz"ı kendisine soyadı olarak seçmiştir. Çalışma hayatına öğretmenlik yaparak başlamış olan Rıfat Ilgaz'ın eğitimci kişiliği eserlerine de yansımıştır.

Rıfat Ilgaz, askere alındığında yıl 1933'tür ve yazar askerden döndükten sonra Gazi Eğitim Enstitüsü’ne girerek burada eğitim almış ve ardından da Türkçe öğretmenliği yapmaya başlamıştır. Türkçe öğretmenliği yapmaya başladığı dönem hayatı boyunca süren ve yazarı oldukça yoran verem hastalığına yakalandığı dönemdir. Hastalığı Adapazarı'nda başlamıştır fakat ağırlaşınca tedavi görmek amacıyla İstanbul’da Yakacık Sanatoryumu’na gelmiştir. Daha sonrasında da görev yerini de İstanbul olarak değiştirerek burada yaşamaya başlamıştır.

Yayımladığı “Sınıf” isimli şiir kitabı nedeniyle öğretmenlik görevinden uzaklaştırılan Rıfat Ilgaz, 1942 yılında İbrahim Abdülkadir Meriçboyu ve Faruk Toprak ile birlikte "Yürüyüş" dergisinin kadrosunda yer almaya başlamıştır. 29 Ekim 1948 ve 30 Ocak 1949 yıllarında da "Marko Paşa" dergisinin sorumlu müdürü olmuştur. Dergide yayımladığı yazılarından dolayı tekrar yargılanan yazar 1950 yılında çıkan “Af Kanunu” sayesinde ceza almaktan kurtulmuştur. Bu yargılamalarının ardından yazdıklarından ve eleştirilerinden vazgeçmeyen Rıfat Ilgaz, "Adembaba" ismini taşıyan mizah dergisinde çıkan bir yazısı ve "Devam" isimli şiir kitabı nedeniyle de yargılanmıştır. 1971 yılında ise "Gelecek" derginin kadrosuna dahil olmuştur. Bu derginin kadrosunda: Ercüment Behzat, A. Kadir, Fahir Önger, Hasan Hüseyin, Bedrettin Cömert, Asım Bezirci, Metin İlkin, Aydın Hatipoğlu ve Tekin Sönmez gibi isimler yer almaktadır. Dergi sıkıyönetim nedeniyle 6 sayı içerisinde kapatılmıştır.

1974 yılında Yenigün gazetesinden emekli olan Rıfat Ilgaz, 1975’te İstanbul’dan ayrılmış ve Cide’ye yerleşmiştir. Burada da yazı yazmaya devam eden yazar 1981 yılına kadar Cide Postası ve Bartın gazetesinde köşe yazarlığı yapmıştır. 12 Eylül 1980 yılında yaşanan askeri darbe esnasında Cide’de yaşayan yazar, tutuklanmış ve on yedi gün süren tutukluluk döneminde verem hastası olması sebebiyle Ballıdağ Sanatoryumu’nda kalmıştır. 7 Temmuz 1993 yılında ise akciğer embolisinden dolayı hayatını kaybetmiştir.

Rıfat Ilgaz Çalışma Hayatı

Rıfat Ilgaz, öğretmendir. Öğretmenlik görevine ilk olarak 1931 yılında Gerede’de bir ilkokulda öğretmenlik yaparak başlamıştır. Gerede’deki görevinin ardından önce Akçakoca’ya, ve buradan da Hendek ve Düzce arasında bir köy olan Gümüşova bucağına tayin edilmiştir. Gazi Eğitim Enstitüsü’ne başlayan Rıfat Ilgaz, üniversiteden mezun olduktan sonra Adapazarı’nda Türkçe öğretmenliği görevine getirilmiştir. Verem hastalığına yakalanan yazar, tedavi amacı ile tayinini İstanbul'a aldırmış ve 1939 yılının Ekim ayında Karagümrük Ortaokulu’nda çalışmaya başlamıştır. 1944 yılında ise İstanbul Nişantaşı Ortaokulu’nda Türkçe öğretmenliği yaptığı sırada çıkardığı "Sınıf" isimli şiir kitabı nedeniyle tutuklanmış ve görevinden uzaklaştırılmıştır. 1946 yılının Kasım ayında Yozgat Boğazlıyan Ortaokulu’na yeniden atansa da Haziran 1947’de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından öğretmenlik görevine son verilmiştir. Bu durumdan sonra da geçimini devam ettirmek amacı ile çeşitli yayın organlarına yazılar yazmış ve dergilerin yönetim kadrolarında yer almıştır.

Rıfat Ilgaz Eserleri Nelerdir?

Rıfat Ilgaz’ın 76 adet eseri aşağıda listelenmiştir.

Radarın Anahtarı

Don Kişot İstanbul'da

Krallar ve Kurallar

Garibin Horozu

Hababam Sınıfı Uyanıyor

Hababam Sınıfı Baskında

Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı

Sosyal Kadınlar Partisi

Çalış Osman Çiftlik Senin

Şeker Kutusu

Bacaksız Kamyon Sürücüsü

Bacaksız Okulda

Bacaksız Paralı Atlet

Bacaksız Tatil Köyünde

Bacaksız Macera Peşinde

Bacaksız Sigara Kaçakçısı

Öksüz Civciv

Küçükçekmece Okyanusu

Cankurtaran Yılmaz

Kumdan Betona

Nerede O Eski Usturalar

Geçmişe Mazi

Yokuş Yukarı

Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra

Dördüncü Bölük

Hababam Sınıfı

Pijamalılar (Bizim Koğuş)

Karadeniz'in Kıyıcığında

Halime Kaptan

Haydi Yolunuz Açık Olsun

Karartma Geceleri

Sarı Yazma

Yıldız Karayel

Apartıman Çocukları

Hoca Nasrettin ve Çömezleri

Hababam Sınıfı İcraatın İçinde

Yarenlik

Durmak Yok

Sınıf

Yaşadıkça

Boncuk Kedim

Devam

Üsküdar'da Sabah Oldu

Soluk Soluğa

Kulağımız Kirişte

Ocak Katırı Alagöz

Çok Küçüğüm Daha Ben

Nerede Kalmıştık

Güvercinim Uyur Mu ?
Cart Curt
Çocuk Bahçesi
Bütün Şiirleri
Bütün Şiirleri
Nerde Kalmıştık
Karakılçık
Uzak Değil
Ana madde
Meşrutiyet Kırathanesi
Rüşvetin Alamancası
Kesmeli Bunları
Saksağanın Kuyruğu
Şevket Ustanın Kedisi
Altın Ekicisi
Palavra
Tuh Sana
Çatal Matal Kaç Çatal
Bunadı Bu Adam
Keş
Al Atını
Hababam Sınıfı
Hababam Sınıfı Uyanıyor
Hababam Sınıfı Baskında
Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
Türk Çocukları Türk Çocukları
Çatal Matal Kaç Çatal
Abbas Yola Giden’dir.

Rıfat Ilgaz'ın İlk Eseri Nedir?

Edebiyata olan ilgisi şiir ile başlayan yazarın ilk eseri henüz 16 yaşında iken “Nazikler Dergisi”nde yayımlanan “Sevgilimin Mezarında” isimli şiirdir.

Rıfat Ilgaz'ın Kaç Tane Eseri Vardır?

Rıfat Ilgaz’ın bilinen eserlerinin sayısı 80’dir.

Rıfat Ilgaz Romanları

Rıfat Ilgaz’ın 12 adet romanı aşağıda listelenmiştir.

Hababam Sınıfı
Pijamalılar (Bizim Koğuş)
Karadeniz'in Kıyıcığında
Halime Kaptan
Meşrutiyet Kırathanesi
Karartma Geceleri
Ana madde: Karartma Geceleri
Sarı Yazma
Yıldız Karayel
Apartıman Çocukları
Hoca Nasrettin ve Çömezleri
Hababam Sınıfı İcraatın İçinde’dir.

Rıfat Ilgaz Anı Kitapları

Rıfat Ilgaz’ın 3 adet anı kitabı aşağıda listelenmiştir.

Yokuş Yukarı
Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra
Dördüncü Bölük’tür.

Rıfat Ilgaz Öykü Kitapları

Rıfat Ilgaz’ın 21 adet öykü kitabı aşağıda listelenmiştir.

Radarın Anahtarı
Don Kişot İstanbul'da
Kesmeli Bunları
Nerde O Eski Usturalar
Saksağanın Kuyruğu
Şevket Ustanın Kedisi
Garibin Horozu
Altın Ekicisi
Palavra
Tuh Sana
Çatal Matal Kaç Çatal
Bunadı Bu Adam
Keş
Al Atını
Hababam Sınıfı Uyanıyor
Hababam Sınıfı Baskında
Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
Rüşvetin Alamancası
Sosyal Kadınlar Partisi
Çalış Osman Çiftlik Senin
Şeker Kutusu’dur.

Rıfat Ilgaz Çocuk Edebiyatı

Rıfat Ilgaz’ın çocuk edebiyatı içerisine dâhil olan 11 adet eserleri aşağıda listelenmiştir.

Bacaksız Kamyon Sürücüsü
Bacaksız Okulda
Bacaksız Paralı Atlet
Bacaksız Tatil Köyünde
Bacaksız Macera Peşinde
Bacaksız Sigara Kaçakçısı
Öksüz Civciv
Küçükçekmece Okyanusu
Cankurtaran Yılmaz
Kumdan Betona
Çocuk Bahçesi’dir.

Rıfat Ilgaz Tiyatro Oyunları

Rıfat Ilgaz’ın 6 adet tiyatro oyunu aşağıda listelenmiştir.

Hababam Sınıfı Uyanıyor
Hababam Sınıfı Baskında
Hababam Sınıfı Sınıfta kaldı
Türk Çocukları Türk Çocukları
Çatal Matal Kaç Çatal
Abbas Yola Giden’dir.

Rıfat Ilgaz'ın "Hababam Sınıfı" Adlı Eserinin Önemi Nedir?

Rıfat Ilgaz'ın herkesçe bilinen en ünlü eseri "Hababam Sınıfı" isimli eseridir. Eser yazarın tanınmasının başat faktörlerinden birisi olması ve eğitim sistemindeki yanlışlıkları eleştirmesi ile büyük bir öneme sahiptir. Bu şöhrette eserden uyarlanan filmlerin payı oldukça büyüktür. Filmler Türk halkı tarafından çok sevilen ve her dönem ilgi gören yapıtlar halini almış, filmdeki oyuncular, oynadıkları rol ile anılır hale gelmiştir. Aynı zamanda eserden uyarlanan çeşitli tiyatro oyunları da mevcuttur.

Rıfat Ilgaz Şiirleri

Rıfat Ilgaz’ın 14 adet şiir kitabının adı aşağıda listelenmiştir.

Yarenlik
Sınıf
Yaşadıkça
Devam
Üsküdar'da Sabah Oldu
Soluk Soluğa
Karakılçık
Uzak Değil
Güvercinim Uyur mu?
Kulağımız Kirişte
Ocak Katırı Alagöz
Çocuk Bahçesi
Bütün Şiirleri
Bütün Şiirleridir.

ALİŞİM

Kasnağından fırlayan kayışa

kaptırdın mı kolunu Alişim!

Daha dün öğle paydosundan önce

Zileli’nin gitti ayakları.

Yazıldı onun da raporu:

“İhmalden! ”

Gidenler gitti Alişim,

boş kaldı ceketin sağ kolu...

Hadi köyüne döndün diyelim,

tek elle sabanı kavrasan bile

sarı öküz gün görmüştür,

anlar işin içyüzünü!

Üzülme Alişim, sabana geçmezse hükmün

Ağanın davarlarına geçer...

Kim görecek kepenek altında eksiğini

kapılanırsın boğazı tokluğuna.

Varsın duvarda asılı kalsın bağlaman

beklesin mızrabını.

Sağ yanın yastık ister Alişim,

sol yanın sevdiğini.

Ama kızlar da, emektar sazın gibi,

çifte kol ister saracak!

BİLMEYECEKLER

Geride kalanlara ne bırakacağım,

Çocuklarıma,

Onların da çocuklarına?

Olsa olsa

Karadeniz'den payıma düşeni…

Beş on evlek yer gökyüzünden.

Ne vermek istedimse sağlığımda,

Ne veremedimse,

Gizlenip kaçışlardan.

Biliyorum bu yüzden

Yokluğumu çekmeyecekler,

Hep yaşıyormuşum gibi gelecek onlara

Biraz ötelerde, uzaklarda.

Babamız diyecekler, dedemiz,

Dur durak bilmezdi,

Dert nedir, tasa nedir bilmezdi…

Neyi bildiğimi bilmeyecekler.

GİDİŞİNİ ANLATIYORUM

Sen gidiyorsun ya işine yetişmek için

Saçlarını, gözlerini, ellerini

Neyin varsa toplayıp gidiyorsun ya

Her seferinde bir şey unutuyorsun sıcak

Termometrede yükselen çizgi çizgi

Kim bilir nerelerde soğuyorsun

Senin gözbebeklerin var ya kadın kadın gülen

İnsan insan bakan gözbebeklerin

Beni tutsa tutsa gözlerin tutar ayakta

Beni yıksa yıksa gözlerin yerle bir eder

Ne gelirse onlardan gelir bana

Çalışma gücü yaşama direnci

Mutluluk gibi kazanılması zor

Mutluluk gibi yitirilmesi kolay

Bir açarsın ki mutluyum

Bir kaparsın her şey elimden gitmiş

ŞİİRDE

Önce şiirde sevdim kavgayı

Özgürlüğü kelime kelime şiirde.

Mısra mısra sevdim yaşamayı,

Öfkeyi de, sevinci de…

Senin ışıklı günlerin,

Benim iyimser dostlarım

Hepsi hepsi şiirde.

Ne varsa yitirdiğim…

Bütün bulduklarım şiirde.

Kafiyeden önce gelen

Sevgilerimiz mi sade,

Sürgün de var

Hapis de.

ÇOCUKLARIM

Yoklama defterinden tanımadım sizi,

Benim haylaz çocuklarım

Sınıfın en devamsızını

Bir sinema dönüşü tanıdım

Koltuğunda satılmamış gazeteler

Dumanlı bir salonda

Kendime göre karsılarken aksamı

Nane sekeri uzattı en tembeliniz

Götürmek istedi küfesinde

Elimdeki ıspanak demetini

En dalgını sınıfın

Çoğunuz semtine uğramaz oldu okulun

Palto ayakkabı yüzünden

Kiminiz limon satar balık pazarında

Kiminiz Tahtakale'de çaycılık eder

Biz inceleye duralım aç tavuk hesabi

Tereyağındaki vitamini

Kalorisini taze yumurtanın

Karşılıklı neler öğrenmedik sınıfta

Çevresini ölçtük dünyanın

Hesapladık yıldızların uzaklığını

Orta Asya'dan konuştuk

Laf kıtlığında

Birlikte neler düşünmedik

Burnumuzun dibindekini görmeden

Bulutlara mı karışmadık

Güz rüzgarlarında dökülmüş

Hasta yapraklara mı üzülmedik

Serçelere mi acımadık kış günlerinde

Kendimizi unutarak

Rıfat Ilgaz Kaç Tane Şiir Yazmıştır?

Rıfat Ilgaz’ın bilinen şiir kitaplarının sayısı 14’tür.

Rıfat Ilgaz En İyi Eseri Hangisidir?

Rıfat Ilgaz’ın en bilinen eseri “Hababam Sınıfı” isimli romanıdır. Bu romandan sonra da “Karartma Geceleri” isimli romanı en ünlü eserleri arasında yer almaktadır. “Karartma Geceleri” isimli eser aynı isimle sinemaya da uyarlanmıştır. Kitap yazarın kendi yaşamından yola çıkarak kurguladığı bir metindir. Eserde ele alınan konu: Toplumcu Gerçekçi bir anlayışla şiir kitabı çıkaran bir öğretmenin başına gelenlerdir. Eser, 2004 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan “100 Temel Eser” listesine girmiştir. Eserde 2. Dünya Savaşının etkileri görülebilmektedir. Metindeki ana karakter olan öğretmenin adı da Mustafa Ural’dır.

Rıfat Ilgaz İlk Şiiri Hangisidir?

Rıfat Ilgaz’ın ilk şiiri 6 Temmuz 1927’de kaleme aldığı “Sevgilimin Mezarında” isimli şiirdir.

Rıfat Ilgaz Şiirlerinin Özellikleri Nelerdir?

Rıfat Ilgaz’ın şiirlerine bakıldığında ilk dönem şiirlerinde sembolizm akımının etkilerine rastlamak mümkündür. Sanatlı bir söyleyiş ile kaleme aldığı bu şiirler öğretmenlik yaptığı döneme kadar devam etmiştir. İlk döneminin ardından kaleme aldığı şiirlerde sanat kaygısından uzaklaştığı ve toplumcu şiirler yazmaya başladığı görülmektedir. Yerli özellikler taşıyan şiiri mizah ve yergiye rastlanmaktadır. Nazım Hikmet’in etkisiyle şiirler yazan Rıfat Ilgaz’ın adı “40 Kuşağı” şairleri arasında anılmaktadır.

Rıfat Ilgaz Şiirleri Hangi Türdedir?

Rıfat Ilgaz’ın şiirleri serbest nazım özellikleri taşımaktadır.

Rıfat Ilgaz'ın Şiir Anlayışı Nedir?

Rıfat Ilgaz, Toplumcu Gerçekçi şiir anlayışını benimsemiş bir yazardır. Toplumcu Gerçekçi şiir anlayışının ürünü olan şiirler serbest nazım özelliklerini taşımaktadır. İdeolojik içeriklidir ve Materyalist, Marksist bir görüş üzerine kurulmuştur. Halkçılık, köycülük ve hümanist bir görüşün hakim olduğu eserler toplumu eğitmeyi amaçlamaktadır. Sanatçılar toplumun ruh mühendisi olarak kabul edilmiştir. İyimser bir bakış açısı ile sanatı dinsel ve töresel bağlardan kurtarmak istemişlerdir. Toplumcu Gerçekçi edebiyat anlayışını benimsemiş bazı yazarlar aşağıda listelenmiştir.

Nazım Hikmet
Beşir Fuad
Hoca Tahsin Efendi
Abdullah Cevdet
Ercüment Behzat Lav
Şevket Süreyya Aydemir
Vedat Nedim Tör
Kemal Tahir
Orhan Kemal
Yaşar Kemal
Fakir Baykurt

Rıfat Ilgaz Roman Anlayışı Nedir?

Rıfat Ilgaz'ın şiir yazımı ile başlayan edebi yaşamı roman yazımı ile devam etmiştir. Şiirleri nedeniyle yargılanması ve öğretmenlik görevinden uzaklaştırılması ile geçim kaygısına kapılmış ve roman yazarak geçimini devam ettirmeye çalışmıştır. Şiir ve öyküde olduğu gibi romanlarında da Toplumcu Gerçekçi edebi anlayışını devam ettirmiştir. Romanlarında yapısal olarak iki yöntem kullanmıştır. Bunlardan ilki klasik roman anlatımının yöntemleri ile kaleme alınan romanlardır. Bu gruba: Karadeniz’in Kıyıcığında, Yıldız Karayel, Karartma Geceleri ve Sarı Yazma gibi romanlar örnek gösterilebilmektedir. İkincisi ise "ortak belirleyicilerden -mekân, kişiler gibi- hareketle yarı bağımsız hikâyelerden oluşan" eserlerdir. Bu eserlere: Hababam Sınıfı, Meşrutiyet Kıraathanesi, Bizim Koğuş (Pijamalılar), Hababam Sınıfı ve Meşrutiyet Kıraathanesi eserleri örnek verilebilmektedir. Bu eserler hakkında "Bu romanlar ya ortak mekânın ortadan kaldırılması ya kişilerin hepsinin veya birinin bu mekândan ayrılışı ile son bulur" tanımı yapılmıştır. İkinci gruptaki romanlarda mizahi bir yön de vardır.

Rıfat Ilgaz Hikaye Anlayışı Nedir?

Rıfat Ilgaz, "Sınıf" isimli şiir kitabından dolayı tutuklanıp öğretmenlik görevinden uzaklaştırılınca geçim kaygısı ile hikaye yazmaya başlamıştır. Bu amaçla kaleme aldığı mizahi hikayeleri dergilerde yayımlanınca mizah ustası olarak anılmaya başlamıştır. Bu hikayelerinden en bilinenleri "Hababam Sınıfı"dır. "Dolmuş" dergisinde “Stepne” takma adıyla yazdığı bu hikayeler toplanmış ve "Hababam Sınıfı" adı ile roman şeklinde yayımlanmıştır. Mizahi bir üslupla kaleme aldığı hikayelerin dili sade ve anlaşılırdır. Toplumcu Gerçekçi anlayışını hikayede de devam ettiren Rıfat Ilgaz, eserlerinde yoksul insanları ve sosyal hayatta yaşanan aksaklıkları dile getirmiştir.

Rıfat Ilgaz Hangi Dönem Yazarıdır?

Rıfat Ilgaz, Cumhuriyet Dönemi yazarıdır.

Rıfat Ilgaz Kimlerden Etkilenmiştir?

Rıfat Ilgaz’ın etkilendiği kişiler aşağıda listelenmiştir.

Rıfat Ilgaz'ın Edebiyat İçin Önemi Nedir?

Rıfat Ilgaz, Türk edebiyatında toplumun meselelerini ele alan Toplumcu Gerçekçi sanat anlayışının en önemli temsilcilerinden birisidir. Edebiyatımızda mizah açısından da önemli bir yere sahip olan yazar özellikle Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte çıkardıkları "Markopaşa" isimli dergi ile ülkenin durumunu ve gidişatını eleştiren yazılar kaleme almıştır.

Rıfat Ilgaz Aldığı Ödüller?

Rıfat Ilgaz’ın aldığı ödüller aşağıda listelenmiştir.

1982 yılında “Karayel” eseri ile Madaralı Roman Ödülü
1982 yılında “Yıldız Karayel” eseri ile Orhan Kemal Roman Armağanı
1987 yılında “Ocak Katırı Alagöz” ile Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü
1993 yılında Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülünü almıştır.

Türkiye'de Rıfat Ilgaz

Rıfat Ilgaz ile ilgili Türkiye’de yapılan faaliyetler aşağıda listelenmiştir.

Yazarın ölüm yıldönümünde yani 7 Temmuz'da, Kastamonu'nun Cide ilçesinde Rıfat Ilgaz adına düzenli olarak Sarı Yazma Festivali düzenlenmektedir.

6 Aralık 1982 yılında İstanbul Şan Müzikholü'nde Rıfat Ilgaz'ın 55. sanat ve 70. yaş günü kutlanmıştır.

Rıfat Ilgaz adına şiir ödülü verilmektedir.

1984 yılında Cide Postası gazetesi ve Çınar Yayınları tarafından ortak bir şekilde, Rıfat Ilgaz-Cide Edebiyat Ödülü verilmiştir.

Rıfat Ilgaz'ın 75. doğum günü 28 Nisan 1986'da Harbiye Konak Sineması'nda kutlanmıştır.

6 Temmuz 2007 yılında Yazarın doğduğu ev Rıfat Ilgaz Kültür ve Sanatevi olarak açılmıştır.

12 Mart 1990 yılında Türkiye Yazarlar Sendikası, İstanbul Karaca Tiyatro'da Ustalarla Birlikte gecesi düzenlemiştir ve geceye katılanlar arasında Rıfat Ilgaz da vardır.

"Karartma Geceleri" isimli romanı filme uyarlanmıştır. Filmin yönetmeni Yusuf Kurçenli'dir. Mustafa Ural rolünü ise Türk sinemasının ünlü aktörlerinden Tarık Akan oynamıştır. Film birçok ödüle layık görülmüştür.

21 Ekim 2008 yılında Kastamonu Üniversitesi Cide Rıfat Ilgaz Meslek Yüksekokulu'nu açmıştır.

2 Mayıs 1991 yılında eskiden oturduğu Kastamonu'daki sokağa yazarın adı verilmiştir. Ayrıca Rıfat Ilgaz'ın adı Ataköy, İstanbul'da bir bulvar ve İncirli Bakırköy'de bir kütüphaneye de verilmiştir. Tüm bunların yanı sıra Cide'deki bir caddeye Rıfat Ilgaz Caddesi, belediye parkına da Hababam Sınıfı Parkı adı verilmiştir.

Rıfat Ilgaz'ın 80. yaş günü için 11-19 Aralık 1991 tarihleri arasında Türk Yazarlar Sendikası ve PEN Yazarlar Derneği tarafından İstanbul, İzmir, Ankara ve Kastamonu'da etkinlikler düzenlenmiştir.

Bakırköy Belediyesi'nin Rıfat Ilgaz'ın adını verdiği kültür merkezinin ismi Refah Partisi tarafından Necip Fazıl Kısakürek olarak değiştirilince bu olay basında tepkiye yol açmıştır.

10-12 Mayıs 2006 tarihinde Ankara Üniversitesi ve Kastamonu Meslek Yüksek Okulu'nda Rıfat Ilgaz Sempozyumu düzenlemiştir.

Dünya'da Rıfat Ilgaz

Rıfat Ilgaz ile ilgili dünyada yapılan faaliyetler aşağıda listelenmiştir.

Rıfat Ilgaz'ın bazı eserleri bölümler halinde dünyada yayımlanan çeşitli Türk edebiyatı antolojilerinde ve araştırmalarında yer almıştır.
Rıfat Ilgaz'ın şiirleri dünyada pek çok akademik dergide çeviri olarak yayımlanmıştır.
Rıfat Ilgaz'ın "Bacaksız" serisi Almanya'da çevrilmiş ve yayınlanmaya başlamıştır.
Rıfat Ilgaz'ın "Dördüncü Bölük" isimli kitabı Damian Croft tarafından İngilizce'ye çevrilmiştir ve Milet Publishing tarafından Fourth Company başlığıyla yayımlanmıştır.

Rıfat Ilgaz Sözleri

Rıfat Ilgaz’ın kitaplarından alınmış 20 adet alıntı aşağıda listelenmiştir.

“Bilirsin,” dedi. “Şimdi kimin karısı olduğumu!”

“Doğru! Polis tarafından aranan bir suçlunun… Bir katilin! Bir casusun!”

“Polis tarafından aranman yetmez mi? Ne olursan ol!”

“Demek böyle düşünüyorsun!”

“Gerçek bu değil mi?”

“Gerçek bu! Haklısın! Ama sen eğer önem verirsen şöyle de düşünebilirsin; bir şairin karısı olduğunu! Bırak şairliğimi, halkının çilelerden kurtulmasını isteyen, onu seven, onun parasıyla okutulduğu için halkına, ulusuna karşı borcunu ödemeye çalışan bir öğretmenin karısı… Eğer bu sana yetmiyorsa…”

Gerisini getiremediği için mi sustu, bu kadar açıklamayı yeter bulduğu için mi? Gerisini getirmeyi ondan beklediğinden mi yoksa? Sustu bir süre.”

“İnsanların en namussuzu kimdir bilir misin? Herkes toprağı için cephelerde dövüşürken düşmana arkasını dönüp kaçandır. Düşmanların düşmanı da budur namussuzların namussuzu da… Yani asker kaçaklarıdır. Pek az olsalar da gene eksik değillerdir buralarda.”

"Sınırların ötesinde kalan uygar bir dünya, şimdi, aydınların boğazlandığı bir tutsaklar ülkesiydi."

"Evet, bir düzen gerekirdi, ulusça mutlu olmak için... Bu, sömürüye dayanmayan, başka ulusların bağımsızlığına, özgürlüğüne saygı göstermeyi öngören bir düzen olmalıydı!"

"Daha mı susalım! Biz sustukça biniyorlar dalımıza!"

“Biz bütün sanatçılarımızın yedi göbek soyunu biliriz,” diye övünecekti. Kız, “Nerden bilirsiniz?” deyince de, “Nerden olacak, mahkeme dosyalarından!” diyecekti."

''Özgürlük isteriz!''

''İşte geldi ya özgürlük! Daha ne isteyip duruyorsun?''

''Onun yanında bağımsızlık da isteriz!''

''Dur bakalım!'' dediler. '' O kadar uzun boylu değil! İstenecek bir şey iste de verelim!''

"Benim bildiğim tek bir gerçek var. İnsanların bu toplumda kendi hallerinde rahat bırakılmadıkları."

“Deniz sanki zift karasıydı. Ay göründüğü halde, yıldızlar yoktu ortada. Ne rüzgâr ya! Karayel! Hem de Yıldız Karayel!.. Sen bilmezsin bu deli rüzgârı! Adı üstünde Karayel! Rengi olur mu rüzgârın? Karadeniz’de her gördüğün şeyin her işittiğin, kokladığın şeyin bir rengi vardır. Güneyden esen yel sarıdır, nasıl sarı? Müthiş bir Yıldız Karayel hemen bu taşkına eklenmiş, dalgalar kıyılara saldırmaya başlamıştı.”

"Milyonlarca insan, bir ıkın, öbüründen daha üstün olamayacağını ispatlamak için silinmedi mi yeryüzünden !"

"Ya başlamışken tam okuyacaksın yahut hiç başlamayacaksın! Okumuşun cahili acemi çomara benzer. Sağa sola boşuna havlayıp sürüye kurt getirir. Ortalıkta bu kadar kurt dolanıyorsa, acemi çomarların boşa havlamasındandır. Eğer Timur denilen deli herif hâlâ ayakta durabiliyorsa, kendini tam adam sanan buçuklu kişilere dayandığındandır."

"Ben henüz solcu olup olmadığımı bilmiyorum kesin olarak. Bildiğim bir şey varsa ezilen halktan yana oluşum. Halkın çektiği sıkıntıların benim çektiklerime tıpatıp uygun oluşu. Kurtuluşumu da halkın kurtuluşunda görüşüm... Bu birkaç düşünce kırıntısı solcu olmam için yeterse kendimi hiç de temize çıkarmaya çalışacak değilim..."

"Acaba diyordu, bu yanımdaki adam benim özlemini çektiğim bir şeye sahip olduğunun farkında mıydı? Belki onun tek sahip olduğu varlık da buydu, kuru bir özgürlük!.."

"İnsan birini sevince nereye giderse yanında götürüyormuş gibi gelir."

"Kitaplardan birinde şöyle yazarmış, babam okumuş adamdı, o söylerdi boyuna. Topraktan geldik, toprağa gideceğiz diye... Bizim Karadeniz uşakları için şöyle demek daha doğru: Denizden geldik, denize gideceğiz!"

"Şiir yazmak dünyanın neresinde suçtu, faşist ülkelerden başka?"

"İstiyorum ki halk, kendi çektiklerinin farkına varsın. Bir kez halk yoksulluğunun ayrımına varırsa... Daha doğrusu halk, halk olarak kendi gücünün farkına varırsa... Kaderine öylesine razı olmuş görünüyor ki."

"Çözümlenemeyen bir sorunumuz daha var. Asyalı, Avrupalı olma işimiz. Biz Orta Doğu Paktı'na girerken Batılı, Cento'ya girerken Doğulu!.. Milletler arası Futbol Federasyonu'na girerken Avrupalıyız, İslam Konferansı'na girerken Asyalı!"

"Yalnız anadilini değil, çocukluğunu belli bir yurt kesiminde oluşturmadan gezginci bir yaşayış sürdüren yazarın, diliyle birlikte toplumsal oluşumu da yarım kalır."

"En azdan yirmi bin öğretmen var memlekette. Bunlar vatanı satsalardı, vatan mı kalırdı bugüne kadar."

Rıfat Ilgaz Nerelidir?

Rıfat Ilgaz, baba tarafından Sivastopol, anne tarafından Bartınlıdır.

Rıfat Ilgaz'ın Babası Kimdir?

Rıfat Ilgaz’ın babası Hüseyin Vehbi Bey'dir. Hüseyin Vehbi Bey'in babası kaptandır ve kendisi 1865’te Bartın’da dünyaya gelmiştir. Gemicilik ve gemi kâtipliği işlerini yapmış, Düyûn-ı Umûmiye memurluğundan emekli olmuştur. 1928 yılında da Terme’de hayata veda etmiştir.

Rıfat Ilgaz Çocukluğu Nasıldır?

Rıfat Ilgaz'ın çocukluğu 1. Dünya Savaşı ile Kurtuluş Savaşı’nın acıları, yoksulluğu içinde geçmiştir. Yedi kardeşin sonuncusu olarak dünyaya gelen yazar, ortaokuldayken üniversite hayalleri kuran bir çocuktur ve öğretmenleri tarafından da desteklenmektedir. Fakat babasının vefat etmesi üzerine ailesi maddi sıkıntılar çekmiştir ve bu nedenle yatılı bir okulda eğitim görmeye başlamıştır.

Rıfat Ilgaz Eğitim Hayatı Nasıldır?

Rıfat Ilgaz henüz beş altı yaşlarındayken okula gitmeye başlamıştır. Altı yıllık ilkokulun beş yılını Cide’de okumuş, kalan bir yılını da Terme’de okuyarak ilkokul hayatını tamamlamıştır. Ortaokulu ise Kastamonu’daki ablasının yanında okumuştur. Ortaokuldan sonra babasının vefatı üzerine Kastamonu Muallim Mektebi’ne girmiştir. 1936 yılında da Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat bölümüne girmiştir. 1938 yılında da mezun olmuştur.

Rıfat Ilgaz Nasıl Bir Yazardır?

Rıfat Ilgaz, ilk dönem şiirlerinde sembolizmden etkilenmiş olsa da daha sonrasında topluma yönelmiş, halkın anlayacağı bir dille halkın sorunlarından bahsetmiş bir yazardır. Pek çok edebi türde eser veren yazarın tüm eserlerinde toplumcu yanına rastlamak mümkündür.

Rıfat Ilgaz Evlendi Mi?

Rıfat Ilgaz, ilk evliliğini 1931 yılında kendisi gibi öğretmen olan Nuriye Hanım ile yapmıştır ve bu evlilikten bir kızları olmuştur. 1933 yılında ise bu evlilik son buluştur. İkinci evliliğini ise 1939 yılının Şubat ayında öğretmen Rikkat Hanım ile yapmıştır. Bu evlilikten de biri kız biri erkek iki çocuğu olmuştur. 1949 yılına ise çeşitli sorunlar nedeniyle bu evliliği de boşanma ile sonuçlanmıştır. Üçüncü evliliği ise 1954 yılında yapan Rıfat Ilgaz, çocukluk aşkı Fikret Hanım ile yapmıştır ve bu evlilik sadece on dört gün sürmüştür. Dördüncü evliliğini ise Günseli Koptagel ile yapmıştır. 1966 yılında başlayan bu evlilik 1969 yılına kadar devam etmiştir. Beşinci ve son evliliği yazar Afet Ilgaz (Muhteremoğlu) ile yaptığı evliliktir. Rıfat Ilgaz, bu evlilikten de bir kız çocuğu sahibi olmuştur. Bu evlilikte de 1990 yılında bitmiştir.