Krizler ve Kriz Yönetimi

Gunluk hayatin kacinilmaz bir parcasi olan krizler, ayni zamanda uluslararasi iliskilerin de bir gercegidir. Bu baglamda krizler, bir devletin ulusal degerlerini, cikarlarini ve hatta bekasini tehdit eden ve bundan dolayi da karar alicilarin hizli bir sekilde bertaraf etmesi gereken bir risk, gerginlik halidir. Nitekim, "oyun kurucu" ulke olmanin en temel vasiflarindan birisi de "kriz cozuculuk"tur. Devletler acisindan esas olan, daha cok bir tehdit-risk olarak algilanan krizleri, Cince karsiligi olan "wei-ji" kelimesinde de oldugu uzere bir firsata donusturebilme kapasitesi, becerisidir.

Soguk Savas`in sona ermesi, hiz kazanan kuresellesme sureci ve ulasim-iletisim teknolojilerindeki olaganustu gelismelerle birlikte klasik tehdit unsurlarinin yaninda cok daha farkli tehditler de yerlerini almaya baslamistir. Bu yuzden, gunumuzde krizin kaynaklari, yonlendirilmesi, yonetilmesi ve bu baglamda bilgi akisi ile istihbarat faaliyetleri cok onemli daha onemli bir hale gelmistir. Bu durum, basta Turkiye olmak uzere, tum dunyada karar verme sureclerinin ve kriz yonetimi mekanizmalarinin daha fazla kurumsallasmasini, demokratiklesmesini, planlama ve istihbarat kabiliyetlerinin daha fazla gelistirilmesini gerekli kilmaktadir.

Hic kuskusuz, "istihbarat" ve "bilgi akisi" basarili bir kriz surecinin, yonetiminin olmazsa olmazlaridir. Bir diger ifadeyle "istihbarat" ve "bilgi akisi", karar alici mekanizmalar acisindan bir denizaltinin periskopu gibidirler. Dolayisiyla bu calismada, kriz yonetimi ve unsurlari uzerinde durulduktan sonra, literaturde su ana kadar uzerinde pek calisilmamis SSCB ve Rusya Federasyonu, Cin gibi ulkelerin kriz politikalari, bolgesel-kuresel captki krizler vb. bir çok husus ele alınmakta ve nihai aşamada Türkiye`yi ilgilendiren krizlere de değinilmektedir.