Ezidiler

Ezidiliğin kurucusu olarak bilinen Adiyy Bin Musafir, 1075 yılında Lübnan’da doğdu. Gençliğinde, Selçukluların idaresindeki Bağdat’a giderek Sufilik öğretisini, vaazları ve müritlerinin çalışmalarıyla yayan Gazzâlî’den ve diğer Sufi müderrislerden dersler aldı. Musafir, bir süre sonra buradan ayrılarak daha sonraları cemaatinin merkezi olarak anılacak olan Laliş’e gitti ve yaşamının sonuna kadar burada kaldı.

Hakkarili aşiretlerin yerleştiği bu dağlık bölge, Ortodoks İslam’ın gazabından kaçan Sufilerin sığınağı olmuştu. Musafir, burada dini cemaatin lideri oldu ve bundan sonra yaptığı mucizelerle *Şeyh Adiyy* olarak tanındı. Sufi öğretisini, yazdığı dört risalede ve ilahilerinde topladı.

Ezidilik, Orta Doğu, Güneydoğu Anadolu ve Suriye’deki dinlerin ve tarikatların, çeşitli inançların bir potada eritildiği sentez bir dindir. Bu senteze en çok katkıda bulunan etmen ise Sabilik dinidir. Din tarihçileri, Moğol saldırılarından sonra güvenilir durumdaki Sincar Dağları’na kaçan Harranlı Sabilerin Eezidiliğin oluşmasında büyük katkılarının olduğunu düşünmektedirler.