Şeyh Bedreddin Hakkında Son Söz

Şeyh Bedreddin Hakkında Son Söz Kısa Özet

Şeyh-i Ekber Muhyiddin-i Arabi Hazretleri’nin meşrebindeki Edirne-Simavne Kadisı İsra’il Oğlu Kadiasker Şeyh Bedreddin Mahmud Efendi hakkında, İslam memleketlerinde Hanefi Mezhebi’ne göre yazılan yüzlerce fetva ve fıkh kitabında kaynak eser olarak kullanılan *Cami’u’l-Fusuleyn* ve *Teshil* kitabları asla tedkik edilmeden, i’damından 80 sene kadar sonra yazılan ba’zı tarih kitablarının başlattığı, sonrakilerin ekseriyetle ilavelerle tekrar ettiği, Cumhuriyet devrinde de kör ideolojilerin ve sağır te’assubların kavgalarına malzeme edildiği 600 yıllık iddi’aların, iftiraların, yalanların tamamına; son 100 senede bu sahada eser verenlerden Ord. Prof. İsma’il Hakkı Uzunçarşılı’nın, İsma’il H. Danişmend’in, Yılmaz Öztuna’nın, Kadir Mısıroğlu’nun ve daha pek çok meşhur zatın bu mes’eledeki yazılarının ba’zılarına orijinal vesikalarla cevablar vermek için hazırladığımız bu kitabımız Dokuz Kısım’dır.

Birinci Kısım’da, Şeyh Bedreddin Efendi’nin torunu Hafız Halil Efendi’nin Hicri 862-863’de [1458/1459] yazdığı manzum *Menakıb-i Şeyh Bedreddin Mahmud bin İsra’il* kitabının tamamını transkribe edip nesre çevirdik, sadeleştirdik; Arabça ve Farsça kısımlarını tercüme ettik.

İkinci Kısım’da, Şeyh Bedreddin Efendi’nin biyografisini, maddi ve ma’nevi soyunu, birçok nüshasını ilk kez bildirdiğimiz eserlerinin yazma nüshalarını tanıtarak, bunlardan tercümeler yaptık. ailesini, tahsil hayatını, hocalarını; ba’zı tarihçilerin iddi’a ettiği isyan hadisesinin hakikatini; i’damı hakkındaki kapalı yerleri vesikalarla tafsilatlı yazdık. Bu kısımda, mes’elemizle alakalı olduğu için *Babai İsyanı*nı başlattığı iddi’a edilen Ehl-i Sünnet İ’tikadı’nda kamil ve mükemmil mürşid; Şeyh Edebali Hazretleri’nin ve Geyikli Baba’nın da hocası *Baba Rasul* diye meşhur Amasya-Çat’da medfun Pir İlyas-i Horasani Hazretleri hakkında Prof. Dr. A. Yaşar Ocak’ın iddi’alarına da cevablar verdik.
Üçüncü Kısım’da, 1’i Eski Yunanca ve Latince; 48’i Osmanlı Türkçesi; 2’si Arabça, 3’ü Farsça orijinal 54 tarih kitabında Şeyh Bedreddin Efendi hakkında yazılanların tamamını tercüme ettik, sadeleştirdik ve bunlardan tıpkıbasımlar yaptık.

Dördüncü Kısım’da, 9'u Arabça ve 5’i Osmanlı Türkçesi [Eski Türkçe] ile yazılmış *tabakat* kitablarına göre Şeyh Bedreddin Efendi’yi tanıttık.

Beşinci Kısım’da, Sofya’lı Bali Efendi’nin, Aziz Mahmud Hüdayi Hazretleri’nin ve Nakşibendi Şeyhi Köstendil’li Süleyman Şeyhi’nin Şeyh Bedreddin Efendi’yle alakalı yazdıkları üç mektubun tamamını tercüme ettik, sadeleştirdik ve birer nüshasının tıpkıbasımını koyduk.

Altıncı Kısım’da, Şeyh Bedreddin Efendi’nin *Varidat*, *Cami’u’l-Fusuleyn* ve *Teshil* kitabına Ehl-i Sünnet alimlerinden, kamil ve mükemmil şeyhlerden ba’zılarının yaptığı şerhleri ve haşiyeleri tafsilatlı tanıtarak ve bunlardan tercümeler yaparak, bu kitabların orijinal nüshalarından tıpkıbasımlar koyduk.

Yedinci Kısım’da, Ehl-i Sünnet alimlerinin hazırladıkları en meşhur, en mu’teber 20 fetva ve fıkh kitabından Seyyid, Şerif Allame İbn-i abidin Muhammed Emin Hazretleri’nin *Reddü’l-Muhtar* kitabı da dahil 20 kitabda Şeyh Bedreddin Efendi’nin kitablarından yapılan yüzlerce nakli gösterdik; bunlardan tercümeler yaptık ve asıl nüshalarından tıpkıbasımlar koyduk.

Sekizinci Kısım’da, Şeyh Bedreddin Efendi hakkında 600 yıldır devam eden iddi’alara, iftiralara, yalanlara bizzat Şeyh Bedreddin Efendi’nin *Cami’u’l-Fusuleyn* kitabından tercümelerle ve tıpkıbasımlarla *Son Söz*ümüz olarak cevablar verdik.

Dokuzuncu Kısım’da, bu kitabımızı hazırlarken istifade ettiğimiz Eski Türkçe [Osmanlıca] 162; Arabça 103; Farsça 9; Eski Yunanca-Latince 1 ve Latin Harfli-Türkçe 5 eser olmak üzere 280 eserin ve kullandığımız arşiv vesikalarının listesini çıkardık.

Bu kitabımız; kaynakları, vesikaları ve delilleri i’tibarıyla Şeyh Bedreddin Efendi’yle alakalı bu zamana kadar birçok dilde yazılmış yüzlerce biyografi kitabının en tafsilatlısıdır.