Rical-i Mühimme-i Siyasiyye

Rical-i Mühimme-i Siyasiyye Kısa Özet

Ali Fuad Türkgeldi, emekliliğinin başında Tanzimat ve önemli kısmına bizzat şahitlik ettiği Meşrutiyet devirlerini ele alan iki kitap yazmayı düşünmekteydi. Bunlardan ilki İmparatorluğun son yüzyılını şekillendiren mühim ricâle, diğeri de Osmanlı Devleti’nin kaderini şekillendiren dış ve bununla bağlantılı iç mesailin anlatımına ayrılacaktı. Nitekim Ali Fuad Türkgeldi, birbirini tamamlayan bu iki konuda çalışmak için gerekli donanıma ve araçlara sahipti. Zira kendisinin, arkadaşlarının, ailesinin ve aile çevresinin Osmanlı XIX. yüzyılında tayin edici bir rol üstlenmiş olan ricalle olan münasebetleri, onların özel arşivlerine ulaşabilme imkânı ve nihayet Dahiliye ve Sadaret müsteşarlığı yaptığı dönemde ve Saray’da bulunduğu sırada söz konusu kurumların arşivlerine ulaşabilmesi Ali Fuad Türkgeldi’yi yüksek siyaset ve politik kararlarda söz sahibi ricâlin görüş ve düşünceleri hatta özel hayatları konusunda, bugün pek çok tarihçinin sahip olamayacağı eşsiz bilgilerle donatmıştı. Dolayısıyla onun eserlerinde, bugün pek çoğu Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde veya özel arşivlerde bulunan belgelerin yanı sıra devrin entelektüellerine ve siyaset adamlarına dair doğrudan gözlemleri bulmak mümkündür.