Osmanlı’dan Cumhuriyete Geçiş Döneminde Fıkhî Açıdan Muhammed İhsan Oğuz

Muhammed İhsan Oğuz (1887-1991), Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş su¨recini yaşamış önemli ilim, fikir ve gönu¨l insanları arasında yer almaktadır. Muhammed İhsan Oğuz’un fıkıh ilmine olan ilgisi ve bu vadideki çalışmaları nispeten tasavvuf ve kelamla ilgili çalışmalarının gölgesinde kalmıştır. Bu kitapta Muhammed İhsan Oğuz’un fıkıh ilmi ile alakalı çalışmaları ve bazı fıkhî meselelerdeki kanaatleri ele alınmıştır. Elinizdeki eser konuyla ilgili boşluğun doldurulması için bir başlangıç niteliği taşımaktadır. Eserde dört ilim adamı tarafından kaleme alınmış beş adet yazı yer almaktadır. İlk metin Oğuz’un entelektu¨el biyografisini, ikinci metin tasavvuf ve fıkıh kavramlarına bakışını ele almaktadır. Üçu¨ncu¨ metinde Muhammed İhsan Oğuz’un içtihat ve taklit kavramlarına yaklaşımı incelenmiştir. Dördu¨ncu¨ metin ise onun siyasi yönetim şekliyle ve cumhuriyet idaresiyle ilgili göru¨şlerini ele almaktadır. Çalışmanın son metni de Muhammed İhsan Oğuz’un bazı gu¨ncel dini meselelerle ilgili göru¨şlerini konu edinmiştir. Onun fıkıh ilmiyle ilgili yaklaşımlarını değerlendirirken şu sonuca varmak mu¨mku¨ndu¨r: Muhammed İhsan Oğuz fıkhî meselelere yaklaşımında bir yandan kuvvetli delillere dayanan ve uygulanabilir çözu¨mler arayışı içerisinde olurken öte yandan da teklif edilen çözu¨mlerin Mu¨slu¨manların dinî hayat ve hassasiyeti u¨zerinde yapacağı etkileri de gözden uzak tutmamıştır. Onun bu tavrı, tasavvuf ve fıkıh geleneklerini birleştiren bir âlim tavrı olarak da örnek teşkil etmektedir.